Rozwód jest trudnym, przykrym i często stresującym doświadczeniem. Nie zawsze można go uniknąć, ale czasem okazuje się być najlepszym rozwiązaniem. Dobrze, jeśli uda się przeprowadzić rozwód w sposób najprostszy i najmniej kłopotliwy. Służy temu możliwość orzeczenia rozwodu za porozumieniem stron bez orzekania o winie – i o tym w dzisiejszym artykule.
Problematyka rozwodu została uregulowana w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (K.r.o.), a dokładnie w art. 56 i następnych. Aby został orzeczony rozwód bez orzekania o winie, obie strony muszą wyrazić na to zgodę. Zasadą jest bowiem, że sąd w wyroku rozwodowym orzeka o tym, kto ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Aby od tego odstąpić, niezbędna jest zgoda obu stron.
Nawet jeśli małżonkowie zgodnie chcą orzeczenia rozwodu i ustalili warunki, na jakich ma on zostać orzeczony, niezbędne jest, aby jedna ze stron złożyła pozew rozwodowy. Wówczas ten z małżonków występuje w postępowaniu w roli powoda, a drugi w charakterze pozwanego. Pozew taki powinien spełniać określone kryteria i zawierać określone elementy. Każdy pozew powinien zawierać:
Oprócz wyżej wymienionych kwestii, pozew o rozwód powinien również obejmować swoją treścią:
Do pozwu o rozwód należy dołączyć każdorazowo odpis skrócony aktu małżeństwa, a oprócz tego odpis skrócony aktów urodzenia dzieci. Jeśli oprócz tego strona pragnie również przeprowadzić jakieś dowody związane np. z alimentami, dochodami, winno się je również dołączyć do pozwu. Pozew powinno się doręczyć w dwóch egzemplarzach (podpisanych), gdyż jeden zostaje dla sądu, a drugi zostanie doręczony pozwanemu. Bardzo ważną kwestią jest wykazanie, iż między stronami doszło do całkowitego rozkładu pożycia w sferze uczuciowej, fizycznej, a także gospodarczej.
WAŻNE!
Z jednej strony pozew o rozwód nie ma określonej formy, może zostać np. wypisany ręcznie. Jednocześnie istnieje kilka wymagań co do tego, co powinien zawierać. Bez ich spełnienia nie będzie mógł zostać potraktowany jako pozew o rozwód i nie zostanie skutecznie wniesione postępowanie sądowe. Jeśli pozew będzie obarczony brakami, sąd wezwie do ich uzupełnienia.
Wyrok rozwodowy powinien zawierać określone przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego elementy, aby spełniał wszystkie wymogi i wywoływał skutki prawne. Przede wszystkim pierwszym i najważniejszym punktem musi być, że sąd rozwiązuje małżeństwo stron za porozumieniem stron bez orzekania o winie. Jeśli małżonkowie mieli wspólne małoletnie dzieci, istnieje szereg dodatkowych kwestii, o których powinien orzec. Należą do nich : władza rodzicielska nad dziećmi, miejsce zamieszkania dziecka, w jakiej wysokości małżonkowie są zobowiązani do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania (czyli jaka będzie wysokość alimentów), o kontaktach z dzieckiem. Jeśli małżonkowie mają wspólne mieszkanie, sąd orzeka również o sposobie korzystania z owego mieszkania, a rozstrzygnięcie to obejmuje okres wspólnego zamieszkiwania przez rozwiedzionych małżonków.
W kwestii władzy rodzicielskiej możliwych jest kilka rozstrzygnięć:
Kwestia władzy rodzicielskiej jest tematem skomplikowanym i sąd każdorazowo musi dokonywać oceny, jakie rozwiązanie jest w konkretnych okolicznościach najlepsze, głównie ze względu na dobro dziecka, a także możliwości w danej sytuacji, jak chociażby związane z relacjami między stronami i możliwością współpracy między nimi.
Po rozwodzie dziecko lub dzieci zwykle zostają z jednym z rodziców i potem mają przy nim swoje miejsce zamieszkania, co również jest określane przez sąd. Drugi małżonek zostaje zobowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka, które oczywiście ponosi też rodzic, z którym dziecko mieszka. Jest to obowiązkowy element wyroku. Wysokość alimentów zależy od wysokości potrzeb uprawnionego dziecka, a także możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego rodzica (nie należy tego mylić z osiąganymi i wykazywanymi dochodami).
WAŻNE!
Zasadniczo sąd w postępowaniu rozwodowym określa również o sposobie wykonywania kontaktów z dzieckiem, chyba że strony w tej kwestii potrafią się porozumieć i na ich zgodny wniosek sąd nie orzeka o wykonywaniu kontaktów.
Widać więc, iż jest wiele elementów, o których sąd powinien orzec, wydając wyrok w sprawie o rozwód, aby jak najbardziej kompleksowo uregulować sytuację rodziny po rozwodzie. Kwestie te są przedmiotem badania przez sąd w trakcie postępowania, aby móc podjąć jak najlepszą decyzję.
W każdym postępowaniu dotyczącym orzekania o rozwodzie sąd musi podjąć decyzję, czy orzeczenie rozwodu będzie zgodne z dobrem wspólnych małoletnich dzieci. Jeśli sąd uzna, że byłoby to sprzeczne, wówczas nie orzeknie o rozwodzie, ale odmówi rozwiązania małżeństwa przez rozwód. Nie ma ściśle określonych przesłanek ani warunków pozwalających na uznanie, ze rozwód stałby w sprzeczności z dobrem dzieci, więc za każdym razem musi oceniać indywidualnie. Często w takich sytuacjach strony podkreślają, że np. jedno z rodziców już się wyprowadziło i doszło do faktycznej separacji między stronami, dzieci zaakceptowały tę sytuację i rozwód jej nie pogorszy, a będzie jedynie sformalizowaniem tego, co i tak już ma miejsce. Nawet jeśli rodzice pragną rozwodu bez orzekania o winie, sąd i tak ma obowiązek orzec o kwestiach związanych z dziećmi, takich jak alimenty, miejsce zamieszkania. Najlepiej jeśli strony wypracowały sobie porozumienie, a jeśli jest ono zgodne z dobrem dziecka, sąd zasadniczo je uwzględnia. Pewną nowością jest plan wychowawczy oraz opieka naprzemienna, która polega na tym, iż część czasu dziecko mieszka z jednym z rodziców, a część z drugim i nie jest to równoważne z kontaktami.
Tak więc nawet w przypadkach, kiedy rodzice chcą rozwodu za porozumieniem stron, sąd musi brać pod uwagę i rozważać, co będzie najlepsze dla dobra dziecka i w oparciu o to kryterium podejmować decyzje.
Każde postępowanie rozwodowe musi zacząć się od złożenia pozwu w sądzie okręgowym miejsca zamieszkania małżonków. Osoba, która go złoży, będzie powodem, a druga pozwanym. W takim procesie niemożliwe jest uznanie powództwa. W pozwie bardzo istotne jest wykazanie, że nastąpił rozkład pożycia, czyli ze małżonków nie łączą już więzy emocjonalne i fizyczne, jak do tego doszło, w jakim okresie czasu i jak wyglądają obecnie relacje. Powinno się wskazać, że nie ma już podstaw do ratowania małżeństwa. Sąd przeprowadza postępowanie dowodowe, w którym najważniejszym elementem jest wysłuchanie stron na okoliczność rozkładu pożycia, a także przyszłych ustaleń dotyczących mieszkania, opieki nad dziećmi i alimentów. W sprawie alimentów można przeprowadzić różne dowody, np. zaświadczenie o dochodach, dokumentowanie wysokości potrzeb, albo też możliwości zobowiązanego rodzica. W przypadku rozwodu za porozumieniem stron, o ile sąd nie uzna, że rozwód jest sprzeczny z dobrem dzieci, często kończy się to na jednej rozprawie, zwłaszcza jeśli strony dokonały wcześniej ustaleń dotyczących alimentów, kontaktów, władzy rodzicielskiej. Dobrze jest to ustalić zawczasu, aby jak najbardziej uprościć postępowanie i je przyspieszyć. Sąd wydaje wyrok, a strona, która chciałaby go zaskarżyć, ma tydzień na złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku. W przeciwnym wypadku wyrok się uprawomocni. Od wyroku orzekającego rozwód lub w którym sąd nie rozwiązał małżeństwa, przysługuje apelacja do sądu apelacyjnego. Może to dotyczyć całości wyroku lub tylko części, np. dotyczącej alimentów lub władzy rodzicielskiej.
Sprawy rozwodowe należą do dość prostych pod względem prawnym, jednakże bardziej skomplikowanych pod względem faktycznym. Są one również trudne ze względu na silne emocje, które towarzyszą tego typu sprawom. Postępowanie za porozumieniem stron pozwala uniknąć wielu problemów i zdecydowanie przyspieszyć proces, choć i tak jest wiele kwestii, o których sąd będzie musiał rozstrzygnąć. Jeśli rozstaniu małżonków towarzyszy poważny konflikt, warto zastanowić się nad skorzystaniem z pomocy prawnej w przygotowaniu pozwu (lub odpowiedzi na pozew), ewentualnie na sprawie rozwodowej.
Chcesz rozwodu ale twoja żona nie chce wyrazić zgody i boisz się że sąd może odrzucić twój pozew? Jak udowodnić rozpad pożycia małżeńskiego i uzyskać rozwód? Opisz problem i zapytaj prawnika wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Joanna Korzeniewska
Radca prawny, absolwentka prawa oraz europeistyki na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zdobywała doświadczenie w wielu firmach, zajmując się m.in. prawem budowlanym, prawem zamówień publicznych, regułami kontraktowymi FIDIC i prawem cywilnym....
>> więcej informacji o autorze