Mamy 12 503 opinii naszych Klientów

Przywrócenie uchybionego terminu

Każdemu z nas zapewne zdarzyło się zrobić coś po terminie. W życiu codziennym może to nie powodować negatywnych konsekwencji. Natomiast na gruncie prawnym wygląda to bardziej skomplikowanie. W dzisiejszym artykule omówimy kwestię przywrócenia uchybionego terminu.

Przywrócenie uchybionego terminu

Terminy w prawie procesowym

Terminy procesowe to terminy ustawowe – wyznaczone przez ustawę oraz sądowe – wyznaczone przez sąd lub przewodniczącego. Przy ich obliczaniu stosujemy zasady, które zostały zawarte w przepisach Kodeksu cywilnego. Mogą być one oznaczone w dniach, tygodniach, miesiącach bądź latach. Czas na dokonanie czynności oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia. Przy jego obliczaniu nie uwzględniamy dnia, w którym nastąpiło zdarzenie, będące początkiem terminu. Przykładowo, dla zachowania terminu 7-dniowego nie liczymy dnia, w którym nastąpiło doręczenie nam pisma przez listonosza. Okresy liczone w tygodniach, miesiącach bądź latach kończą się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu. Dla przykładu: 2-tygodniowy okres do wniesienia apelacji, jeżeli doręczenie stronie wyroku z uzasadnieniem nastąpiło w piątek, będzie upływał w piątek za dwa tygodnie.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Jeżeli wyznaczony czas kończy się w dniu uznanym ustawowo za wolny od pracy lub w sobotę, upływa on następnego dnia roboczego. Zgodnie z ustawą z 1951 r. o dniach wolnych od pracy – dniami wolnymi od pracy są wskazane w niej święta i niedziele. Sobota nie została uznana za dzień ustawowo wolny od pracy. Została wprowadzona do przepisów Kodeksu cywilnego nowelizacją w 2017 roku.

WAŻNE!

Oddanie pisma procesowego w placówce pocztowej jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu. W praktyce oznacza to, że jeżeli nadamy pismo na poczcie w wyznaczonym czasie, to termin będzie zachowany, pomimo że dojdzie ono do sądu z przekroczeniem okresu na dokonanie czynności.

Pojęcie uchybienia terminu

Pojęciem uchybienia terminu należy rozumieć w ten sposób, że dokonanie przez stronę czynności procesowej następuje po upływie wyznaczonego przez ustawę bądź sąd terminu. Powoduje to bezskuteczność dokonanej przez nią czynności. Oznacza to w praktyce, iż sąd pominie zgłoszony po terminie środek dowodowy albo z takiego samego powodu odrzuci środek odwoławczy. Omawiana instytucja pozwala jednak stronie w wyjątkowych sytuacjach i po spełnieniu ustawowych przesłanek dokonać czynności procesowej, której nie dokonała w czasie wyznaczonym przez przepisy.

WAŻNE!

Zasadą jest, że czynności procesowe powinny być dokonywane w terminie. Jego przywrócenie należy traktować jako wyjątek.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przesłanki pozytywne i negatywne przywrócenia terminu

Przesłanką, która musi zaistnieć, aby sąd przywrócił termin (przesłanka pozytywna), jest brak winy strony w jego niedochowaniu. O braku winy można mówić, gdy dokonanie czynności, nawet przy dołożeniu należytej staranności, było niemożliwe ze względu na okoliczności niezależne od osoby jej dokonującej. Zalicza się do nich chorobę strony, klęskę żywiołową, katastrofę naturalną, udzielenie mylnej informacji przez pracownika sądu. Przy czym nie każda choroba będzie przesłanką do przywrócenia terminu. Musi to być takie schorzenie, które uniemożliwia osobie uprawnionej podjęcie działań osobiście lub przy pomocy innych osób. Przesłanką negatywną, której zaistnienie oznacza niedopuszczalność przywrócenia terminu, jest brak ujemnych skutków procesowych dla osoby, która mu uchybiła. Na przykład wniesienie do sądu pozwu powoduje przerwanie biegu przedawnienia roszczenia. Jego zwrot może spowodować, że roszczenie strony ulegnie przedawnieniu. W takiej sytuacji, pomimo że osoba uprawniona będzie mogła ponownie wystąpić do sądu, jej powództwo zostanie oddalone ze względu na przedawnienie. Powyższa sytuacja nie zaistniałaby w przypadku pierwotnego wniesienia pozwu.

WAŻNE!

Dopuszczalny jest wniosek o przywrócenie terminu do dokonania czynności, której dokonanie jest jeszcze możliwe ze względu na etap postępowania.

Warunki formalne przywrócenia terminu

Zgodnie z art. 169 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) – do warunków formalnych przywrócenia terminu zalicza się:

- złożenie do sądu, w którym czynność miała być dokonana, stosownego wniosku, w ciągu tygodnia od ustania przyczyny uchybienia terminu;

- wniosek powinien spełniać warunki pisma procesowego z art. 126 K.p.c., a więc zawierać:

· Oznaczenie sądu, do którego pismo jest kierowane;

· Imiona i nazwiska stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;

· Sygnaturę akt sprawy, której termin chcemy przywrócić;

· Oznaczenie rodzaju pisma;

· O co wnosimy;

· Uzasadnienie, w którym wskazujemy okoliczności, z powodu których doszło do przekroczenia terminu;

· Podpis strony albo jej pełnomocnika;

· Załączniki;

- uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających przywrócenie terminu;

- równocześnie z wnioskiem należy dokonać czynności, której się uchybiło. Oznacza to w praktyce, że jeżeli nie wnieśliśmy apelacji w terminie, to razem z wnioskiem składamy apelację.

Uprawdopodobnienie definiuje się w doktrynie jako przedstawienie dowodu, który nie daje pewności, lecz jedynie prawdopodobieństwo prawdziwości twierdzeń o faktach. Nie stosujemy do niego przepisów K.p.c. o dowodach. Będą to przykładowo dokumenty takie jak: notatki, nieznane wydruki, które na gruncie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego nie spełniają definicji dokumentu. Uprawdopodobnienie nie oznacza, że strona może poprzestać we wniosku tylko na twierdzeniach niepopartych żadnymi dowodami. To właśnie od rzeczowego wykazania przez uprawnionego braku winy w uchybieniu terminu zależy pozytywne rozstrzygnięcie sądu w tej materii. Do wniosku powinniśmy zatem dołączyć – w przypadku choroby – wypis ze szpitala z opisem naszej jednostki chorobowej, który będzie uzasadniał nasz brak winy w przekroczeniu terminu. Każdorazowo musimy również wykazać zachowanie tygodniowego terminu do złożenia wniosku o jego przywrócenie od ustania przyczyny uniemożliwiającej dokonanie danej czynności. W naszym przykładzie z chorobą należy wskazać moment, w którym poczuliśmy się na tyle dobrze, że byliśmy w stanie napisać odwołanie samodzielnie bądź przy pomocy innych osób. Może to być również data, w której opuścimy szpital. Każda sytuacja jest inna i podlega indywidualnemu rozpatrzeniu przez sąd.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

WAŻNE!

Po upływie roku od przekroczenia terminu jego przywrócenie jest dopuszczalne tylko w wypadkach wyjątkowych, rozpatrywanych każdorazowo przez sąd. Tę zasadę stosuje się nawet wtedy, gdy strona spełni wszystkie ustawowe przesłanki do przywrócenia terminu.

Skutki zgłoszenia wniosku w zakresie przywrócenia uchybionego terminu

Zgodnie z przepisami K.p.c. zasadą jest, że złożenie wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej nie wstrzymuje postępowania w sprawie ani wykonania orzeczenia. Sąd może jednak, biorąc pod uwagę okoliczności konkretnej sprawy, uznać, że zachodzi potrzeba wydania stosownego postanowienia. Może to uczynić zarówno na wniosek strony, jak również z urzędu. Do wydania takiego rozstrzygnięcia zasadne będą okoliczności przytoczone przez osobę uprawnioną we wniosku o przywrócenie terminu. Jeżeli sąd uzna, że są duże szanse na pozytywne rozpatrzenie pisma, to wyda postanowienie. Podejmując decyzję, sąd powinien rozważyć, jakie wynikną z niej konsekwencje dla obu stron. Wykonanie orzeczenia w sytuacji przywrócenia terminu do wniesienia apelacji może spowodować, że pozwany spełni roszczenie powoda. Następnie w wyniku apelacji sąd może zmienić wyrok I instancji i oddalić powództwo. Wówczas okazałoby się, iż roszczenie zostało spełnione bezzasadnie. W takiej sytuacji strona musiałaby ponownie wystąpić do sądu o zwrot spełnionego świadczenia.

Zapamiętajmy więc, że istnieje w prawie taka instytucja jak przywrócenie uchybionego terminu, ale sądy stosują ją wyjątkowo, ze względu na szczególne okoliczności. Zasadą jest, że czynności procesowe należy wykonywać w wyznaczonym do tego czasie. Jeśli jednak zdarzyło nam się nie dochować ważnego terminu z powodów od nas niezależnych, warto z pomocą profesjonalisty sporządzić wniosek do sądu o przywrócenie uchybionego terminu.

Przykłady

 

Przypadek z powodu choroby: Jan Kowalski, po otrzymaniu wyroku sądowego, planował złożyć apelację w ustawowym terminie 14 dni. Niestety, zaraz po otrzymaniu wyroku, Jan doznał nagłego pogorszenia stanu zdrowia, które wymagało jego pilnego hospitalizacji. Z powodu ciężkiego stanu zdrowia i braku możliwości kontaktu z zewnętrznym światem, nie był w stanie samodzielnie złożyć apelacji ani upoważnić kogoś do działania w jego imieniu. Po wyzdrowieniu, będąc już poza szpitalem, Jan niezwłocznie złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia apelacji, dołączając do niego dokumentację medyczną potwierdzającą jego hospitalizację i uniemożliwienie mu działania w wyznaczonym terminie.

 

Przypadek z powodu klęski żywiołowej: Maria Nowak mieszka w regionie dotkniętym niespodziewaną powodzią. Woda zalała jej dom oraz lokalne placówki pocztowe i sądowe, co uniemożliwiło jej wysłanie odpowiedzi na pismo procesowe w wyznaczonym terminie. Maria, zaraz po ustąpieniu wód i przywróceniu podstawowej infrastruktury, zgłosiła się do sądu z wnioskiem o przywrócenie uchybionego terminu, przedstawiając zdjęcia i raporty z lokalnych mediów jako dowody na wystąpienie klęski żywiołowej.

 

Przypadek z powodu błędnej informacji od pracownika sądu: Krzysztof Jabłoński otrzymał od pracownika sądu mylną informację dotyczącą terminu na złożenie sprzeciwu od nakazu zapłaty. Zaufał tej informacji i złożył dokumenty kilka dni po właściwym terminie. Gdy zdał sobie sprawę z błędu, natychmiast złożył wniosek o przywrócenie terminu, argumentując go udokumentowanym potwierdzeniem rozmowy z pracownikiem sądu, co miało świadczyć o jego dobrej wierze i braku winy w przekroczeniu terminu.

Podsumowanie

 

Przywrócenie uchybionego terminu w postępowaniu procesowym stanowi istotny mechanizm ochrony praw stron, umożliwiający działanie w przypadku przekroczenia terminów z powodów niezależnych od nich. Ważne jest, aby strony były świadome swoich praw i odpowiednich warunków, które muszą spełnić, by wniosek o przywrócenie terminu mógł być rozpatrzony pozytywnie przez sąd. Artykuł podkreśla, że przywrócenie terminu jest możliwe tylko w wyjątkowych okolicznościach i wymaga solidnego uzasadnienia oraz dowodów na to, że uchybienie terminu nie wynikało z winy strony.

Oferta porad prawnych

 

Potrzebujesz wsparcia w przywróceniu uchybionego terminu lub masz inne pytania prawne? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online i profesjonalnej pomocy w przygotowaniu pism procesowych. Nasz zespół doświadczonych prawników jest do Twojej dyspozycji, by zapewnić Ci skuteczną ochronę Twoich praw. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.

Zgadzam się na przesyłanie informacji handlowych przez administratora na podany e-mail zgodnie z ustawą z 18.07.02 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t. j. Dz. U. 2017 poz. 1219, z późn. zm.).

  Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu

O autorze: r.pr. Eliza Polachowska

Radca prawny, mediator i doradca obywatelski. Wiedzę oraz doświadczenie zawodowe zdobywała przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Zielonej Górze. Przez kilka lat pracowała w administracji publicznej, następnie w Kancelariach adwokackich i radcowskich oraz jako asystent sędziego w...

>> więcej informacji o autorze