Powszechnie wiadomo, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega wygenerowany dochód. Nie zawsze jednak mamy do czynienia wyłącznie z dochodem. W pewnych sytuacjach podatnicy osiągają bowiem stratę podatkową. Z uwagi na fakt, że strata może być w kolejnych latach odliczona od dochodu, warto pochylić się nad przepisami odnoszącymi się do straty podatkowej.
Odpowiedź na postawione pytanie ma charakter elementarny. Pozwala bowiem na stwierdzenie, że strata faktycznie wystąpiła. W tym zakresie musimy sięgnąć do treści art. 9 ust. 2 ustawy PIT. Przepis wprowadza ogólną regułę stwierdzającą, że dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Powyższy mechanizm wydaje się być prosty. Jeżeli suma kosztów przekracza sumę przychodów, to możemy mówić o powstaniu straty. Kluczowe jest jednak użycie przez ustawodawcę zwrotu „z danego źródła przychodu”.
Trzeba bowiem mieć na uwadze, że w przypadku podatku dochodowego podatnicy mogą uzyskiwać przychody z kilku różnych źródeł. Katalog został określony w art. 10 ust. 1 ustawy PIT i przykładowo obejmuje takie źródła, jak stosunek pracy, działalność gospodarcza, kapitały pieniężne. W ramach każdego z tych źródeł podatnika może osiągać zarówno dochód, jak i stratę. Możliwe są zatem sytuacje mieszane, w których osoba fizyczna z jednego źródła uzyskuje dochód, a z innego stratę.
Przykład 1.
Podatnik pracujący na etacie prowadzi dodatkowo działalność gospodarczą. Na koniec roku podatkowego z tytułu stosunku pracy osiągnął dochód w wysokości 10 000 zł. Natomiast z tytułu działalności gospodarczej wygenerował stratę w kwocie 5000 zł.
WAŻNE!
Pojęcie straty podatkowej należy powiązać z konkretnym źródłem przychodu. Jeżeli podatnik osiąga przychody z kilku źródeł, to ewentualna strata podatkowa powinna być rozpatrywana w odniesieniu do konkretnego źródła.
Jak wskazaliśmy na wstępie, strata podatkowa może zostać odliczona od dochodu. Jest to rozwiązanie korzystne dla podatników, ponieważ strata powstała w jednym roku może pomniejszyć dochód (a w konsekwencji podatek) w kolejnym roku podatkowym.
Odliczanie straty nie odbywa się jednak na dowolnych zasadach. W tym względzie należy kierować się zasadą określoną w art. 9 ust. 3 ustawy PIT. W myśl tego przepisu – o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, podatnik może:
Zwróćmy uwagę na kilka istotnych elementów. Po pierwsze strata podlega odliczeniu wyłącznie z tego źródła, w którym została wygenerowana. Jest to bardzo ważna informacja, ponieważ wyklucza to możliwość rozliczania straty w ramach innego źródła niż to, w którym powstała.
Przykład 2.
Podatnik w 2018 r. osiągnął dochód z tytułu umowy o pracę oraz stratę z działalności gospodarczej. W 2019 r. podatnik zlikwidował działalność gospodarczą i osiągał dochody wyłącznie ze stosunku pracy. Nie ma jednak możliwości odliczenia straty z działalności od dochodów z umowy o pracę, ponieważ są to dwa różne źródła przychodu.
WAŻNE!
Odliczanie straty od dochodu może się odbyć wyłącznie w ramach tego samego źródła przychodu.
Po drugie ustawa daje nam dwie możliwości odliczania straty. Otóż podatnik ma zasadniczo 5 lat na odliczenie powstałej straty. Jeżeli kwota odliczenia nie przekracza 5 mln zł, może tego dokonać jednorazowo. W pozostałych przypadkach odliczenie nie może przekroczyć w danym roku 50% wysokości straty.
WAŻNE!
Pamiętajmy, że podatnik ma 5 kolejno po sobie następujących lat podatkowych na odliczenie straty.
Prawo do odliczenia straty nie ma charakteru bezwzględnego. Przewidziano bowiem przypadki, w których odliczenie straty jest niedopuszczalne.
Jak stanowi art. 9 ust. 3a ustawy PIT odliczenie od dochodu nie ma zastosowania do strat:
W powyższych przypadkach nawet rzeczywiście wygenerowana strata podatkowa nie może zostać odliczona od dochodu w kolejnych latach podatkowych.
Przykład 3.
W 2018 r. podatnik sprzedał nieruchomość. Koszt zakupu był jednak wyższy od przychodu, który udało się uzyskać ze sprzedaży. U podatnika powstała z tego tytułu strata w wysokości 10 000 zł. W 2019 r. podatnik sprzedał kolejną nieruchomość i tym razem uzyskał dochód w wysokości 30 000 zł. Od dochodu wygenerowanego w 2019 r. podatnik nie może jednak odliczyć straty ze sprzedaży nieruchomości dokonanej w 2018 r.
WAŻNE!
Ustawa PIT przewiduje kilka wyjątków od zasady odliczania straty w kolejnych latach podatkowych. Przypadki te zostały określone w art. 9 ust. 3a ustawy PIT.
Wiemy już, że strata podatkowa wygenerowana ze sprzedaży nieruchomości w jednym roku nie może zostać odliczona od dochodu w roku następnym. Co jednak w sytuacji, gdy w tym samym roku podatnik sprzedaje dwie nieruchomości i osiąga odpowiednio dochód oraz stratę?
W tym przypadku możemy odnaleźć interpretacje prezentujące korzystne dla podatników stanowisko fiskusa. Przykładowo w piśmie z 29.01.2019 r., nr 0115-KDIT2-1.4011.431.2018.2.MK, Dyrektor KIS stwierdził, że należy zsumować łącznie przychody uzyskane ze sprzedaży obu nieruchomości i pomniejszyć je o poniesione koszty uzyskania przychodu. Dlatego też w zeznaniu PIT-39 sumuje się przychody i koszty dotyczące sprzedaży obu nieruchomości.
Przykład 4.
Podatnik w 2019 r. sprzedał mieszkanie, które kupił za 200 000 zł. Przychód uzyskany ze sprzedaży to 250 000 zł. W tym samym roku podatnik sprzedał działkę budowlaną, którą kupił za 300 000 zł, a sprzedał za 200 000 zł. Przychody i koszty podlegają sumowaniu, co oznacza, że podatnik w 2019 r. uzyskał przychód w wysokości 450 000 zł. Natomiast poniesiony koszt to 500 000 zł. W zeznaniu PIT-39 podatnik wykaże stratę w wysokości 50 000 zł.
WAŻNE!
W obrocie prawnym możemy wskazać na korzystne dla podatników interpretacje fiskusa, które wskazują, że dochody i straty uzyskane ze sprzedaży kilku nieruchomości w danym roku podlegają łączeniu.
Tematyka odliczania straty podatkowej jest z pewnością zagadnieniem interesującym dla wielu podatników, ponieważ kwestia ta może bezpośrednio wpływać na wysokość podatku do zapłaty. Umiejętne odliczenie straty w oparciu o obowiązujące reguły stanowi przykład legalnej i zgodnej z prawem optymalizacji podatkowej. Warto zatem znać odpowiednie mechanizmy w tym zakresie lub oprzeć się w tym względzie na opinii specjalisty.
Odliczenie straty podatkowej od dochodu w kolejnych latach stanowi ważne narzędzie optymalizacji podatkowej dla podatników. Dzięki odpowiednim regulacjom prawnym, możliwe jest zmniejszenie obciążeń podatkowych poprzez odliczenie straty wygenerowanej w jednym roku od dochodów uzyskanych w następnych latach, co w praktyce może przyczynić się do poprawy płynności finansowej i wspierać dalszy rozwój działalności gospodarczej. Znajomość zasad odliczania straty podatkowej i umiejętne korzystanie z nich może więc okazać się kluczowym elementem w zarządzaniu finansami przedsiębiorstwa.
Potrzebujesz profesjonalnego wsparcia w zakresie odliczania straty podatkowej? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online oraz profesjonalnego sporządzania pism, aby optymalizować swoje zobowiązania podatkowe zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zadbaj o swoje finanse z ekspertami! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami...
>> więcej informacji o autorze