Mamy 12 503 opinii naszych Klientów

Likwidacja spółki jawnej

Nawet najlepiej prosperujące przedsiębiorstwo, wcześniej czy później, może stanąć przed groźbą likwidacji. W poniższym artykule zajmiemy się prawnopodatkową analizą przyczyn oraz skutków likwidacji spółki jawnej. Nie ulega wątpliwości, że jest to jedna z najpowszechniejszym form prowadzenia działalności gospodarczej, w związku z czym warto zastanowić się nad konsekwencjami, które z tego tytułu pojawią się u wspólników.

Likwidacja spółki jawnej

Przyczyny likwidacji spółki jawnej

Zasady funkcjonowania spółki jawnej, jak też przyczyny jej likwidacji regulują przepisy Kodeksu spółek handlowych (K.s.h.). W akcie tym wskazano zamknięty katalog okoliczności powodujących likwidację spółki. Zgodnie z art. 58 § 1 K.s.h. – rozwiązanie spółki powodują:

1) przyczyny przewidziane w umowie spółki;

2) jednomyślna uchwała wszystkich wspólników;

3) ogłoszenie upadłości spółki;

4) śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości;

5) wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika;

6) prawomocne orzeczenie sądu.

Zwróćmy uwagę, że przesłanki ustawowe są jedynymi dopuszczalnymi przyczynami likwidacji spółki jawnej. Nie można zatem przeprowadzić prawnie skutecznego rozwiązania spółki z innych powodów niż wyżej wskazane.

Warto także wskazać na kilka istotnych przepisów dotyczących samego procesu rozwiązania spółki jawnej. Otóż w myśl art. 67 K.s.h. w przypadkach określonych w art. 58 należy przeprowadzić likwidację spółki, chyba że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki.

Jak podaje art. 70 K.s.h. – likwidatorami są wszyscy wspólnicy. Wspólnicy mogą powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród siebie, jak również osoby spoza swego grona. Uchwała wymaga jednomyślności, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Kodeks określa w kolejnych przepisach, jakie obowiązki ciążą na likwidatorach. Wskazano, że likwidatorzy powinni zakończyć bieżące interesy spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki. Nowe interesy mogą być podejmowane tylko w przypadku, gdy jest to niezbędne do ukończenia spraw w toku. Likwidatorzy sporządzają bilans na dzień rozpoczęcia i zakończenia likwidacji.

Z majątku spółki spłaca się przede wszystkim zobowiązania spółki oraz pozostawia się odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych. Pozostały majątek dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy spółki. W przypadku braku stosownych postanowień umowy spłaca się wspólnikom udziały. Nadwyżkę dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku. Rzeczy wniesione przez wspólnika do spółki tylko do używania zwraca się wspólnikowi w naturze.

WAŻNE!

Przyczyny likwidacji spółki jawnej zostały wprost wskazane w Kodeksie spółek handlowych. W przypadku ich zaistnienia wspólnicy przejmują rolę likwidatorów zobowiązanych do zakończenia działalności spółki i podziału majątku.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Podatkowe skutki otrzymania likwidowanego majątku spółki jawnej w formie pieniężnej

Jednym ze skutków likwidacji spółki jawnej jest podział pomiędzy wspólników majątku pozostałego w spółce po uregulowaniu istniejących zobowiązań.

Przypomnijmy, że na gruncie podatku dochodowego spółka jawna jest transparentna podatkowo, co oznacza, że podatnikami są poszczególni wspólnicy, a nie sama spółka. W konsekwencji do wyjaśnienia pozostaje zagadnienie, w jaki sposób przedstawia się kwestia podatkowa w przypadku otrzymania przez wspólnika likwidowanego majątku spółki jawnej.

Pierwszy przypadek dotyczy okoliczności, gdy wspólnik otrzymuje środki pieniężne. Tego rodzaju zdarzenie podatkowe jest neutralne podatkowo, co wprost wynika z treści art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy PIT, gdzie możemy przeczytać, że do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną (w tym spółki jawnej) z tytułu likwidacji takiej spółki.

WAŻNE!

Otrzymane przez wspólnika, na skutek likwidacji spółki jawnej, środki pieniężne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Tak otrzymany likwidacyjny majątek jest wolny od opodatkowania.

Podatkowe skutki otrzymania likwidowanego majątku spółki jawnej w formie niepieniężnej

Drugim możliwym przypadkiem jest sytuacja, w której wspólnik otrzymuje, na skutek likwidacji spółki, jej majątek w postaci niepieniężnej, np. w formie samochodu czy maszyny budowlanej.

Należy podkreślić, że również ta sytuacja jest neutralna podatkowo. Samo otrzymanie składnika likwidowanej spółki jawnej nie powoduje powstania przychodu po stronie wspólnika. W świetle treści art. 14 ust. 2 pkt 17 ustawy PIT – za przychody z działalności gospodarczej uznaje się przychody z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki.

Zauważmy zatem, że przychód podatkowy powstaje nie w momencie otrzymania składników, lecz dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia.

WAŻNE!

Przekazanie wspólnikom likwidowanego majątku spółki jawnej w postaci niepieniężnej nie generuje przychodu podatkowego. Taki przychód może być rozpoznany dopiero w momencie odpłatnego zbycia dokonanego przez wspólnika.

Sprzedaż składników majątku otrzymanych na skutek likwidacji spółki jawnej

W poprzednim rozdziale wskazaliśmy, że przychód podatkowy powstaje w momencie odpłatnego zbycia rzeczowego składnika majątku otrzymanego w związku z likwidacją spółki jawnej.

Trzeba jednak zauważyć, że ewentualne powstanie przychodu ograniczone jest pewnym limitem czasowym. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 14 ust. 3 pkt 12 ustawy PIT – za przychody z działalności gospodarczej nie traktuje się przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku trzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki, jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Jeżeli zatem wspólnik dokona odpłatnego zbycia składnika majątku we wskazanym terminie, to będzie to czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Dopiero sprzedaż po upływie wymienionego okresu karencji będzie wolna od opodatkowania.

Przykład

Wspólnik spółki jawnej otrzymał 15 sierpnia 2017 r. samochód osobowy jako przypadający mu majątek likwidowanej spółki jawnej. Samo otrzymanie samochodu jest zdarzeniem neutralnym podatkowo. Skutki podatkowe będą zależne od tego, w którym momencie wspólnik dokona sprzedaży samochodu. Jeżeli wspólnik dokona odpłatnego zbycia przed 1 września 2023 r., to powstanie przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, który będzie podlegał opodatkowaniu. Jeżeli natomiast sprzeda pojazd po 1 września 2023 r., to będzie to transakcja wyłączona z opodatkowania podatkiem PIT.

WAŻNE!

Wspólnicy planujący sprzedaż składników majątku otrzymanych na skutek likwidacji spółki jawnej muszą mieć świadomość istnienia sześcioletniego okresu karencji, którego upływ jest niezbędny to dokonania nieopodatkowanej transakcji sprzedaży.

Przechodząc do podsumowania naszego dzisiejszego artykułu, warto zwrócić uwagę czytelników na okoliczność powstawania różnych skutków podatkowych w związku z otrzymaniem likwidowanego majątku. Jak bowiem wynika z obowiązujących przepisów, konsekwencje podatkowe mogą być różne i nie każda transakcja jest traktowana w sposób analogiczny. Warto skorzystać z usług profesjonalnego doradcy, tak aby proces likwidacji i późniejsze losy otrzymanego od spółki jawnej majątku nie wywołały negatywnych skutków w podatkach.

Czy śmierć wspólnika spółki cywilnej powoduje jej rozwiązanie? Czy na miejsce zmarłego wspólnika mogą wejść jego spadkobiercy? Masz więcej pytań, opisz problem wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.

Zgadzam się na przesyłanie informacji handlowych przez administratora na podany e-mail zgodnie z ustawą z 18.07.02 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t. j. Dz. U. 2017 poz. 1219, z późn. zm.).

  Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu

Marcin Sądej

O autorze: Marcin Sądej

Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami...

>> więcej informacji o autorze