Sprzedaż zagranicznych obligacji a przychód w PIT

• Autor: Marcin Sądej

Polscy podatnicy mają możliwość inwestowania nie tylko w polskie, ale i w zagraniczne obligacje. W związku z tym pojawia się pytanie, w jaki sposób należy rozliczyć przychód z odpłatnego zbycia zagranicznych obligacji.

Przychód ze zbycia obligacji

Na wstępie należy zastanowić się, do jakiego źródła przychodu należy zakwalifikować przychód ze zbycia obligacji. Jak podaje art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy PIT – za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z:

1. odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych,
2. realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

W myśl natomiast art. 3 pkt 1 lit. a) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi – poprzez papiery wartościowe rozumie się akcje, prawa poboru w rozumieniu KSH, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zatem obligacje to papiery wartościowe emitowane w serii, w których emitent stwierdza, że jest dłużnikiem obligatariusza (posiadacza obligacji) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.

Obligacje można podzielić na kuponowe i zerokuponowe. Obligacje kuponowe wiążą się z określoną płatnością kuponu, którego wysokość jest zwykle zależna od ratingu emitenta. Oprocentowanie może być stałe lub zmienne. To oznacza, że przychód ze sprzedaży obligacji stanowi przychód z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT.

Następnie należy wskazać, że zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy PIT – od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), z odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Podstawą opodatkowania jest w tym przypadku dochód, czyli różnica pomiędzy przychodem a kosztem.

Jak podaje art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy PIT – dochodem w tym przypadku jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38. Wymieniony art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy PIT określa, że kosztem podatkowym są wydatki poniesione na nabycie obligacji. Natomiast art. 30b ust. 6 pkt 1 ustawy PIT podaje, że po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu PIT-38 wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i obliczyć należny podatek dochodowy.

Podatnik jest zatem zobligowany do samodzielnego rozliczenia podatku od dochodu ze zbycia obligacji w deklaracji PIT-38 składanej do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

W interpretacji Dyrektora KIS z dnia 04.11.2020 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.676.2020.3.AC czytamy:

Przychód ze sprzedaży zagranicznych obligacji

Polski rezydent podatkowy podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, który uzyskuje przychód ze sprzedaży zagranicznych obligacji, również tak uzyskany zysk kwalifikuje do przychodów z kapitałów pieniężnych.

Zgodnie z art. 30b ust. 3 ustawy PIT powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niezapłacenie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Należy jednak wskazać, że zgodnie z typowymi umowami w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zyski ze sprzedaży obligacji podlegają opodatkowaniu wyłącznie w kraju miejsca zamieszkania osoby fizycznej.

To oznacza, że w przypadku przychodu z odpłatnego zbycia zagranicznych obligacji nie znajdzie zastosowania metoda unikania podwójnego opodatkowania ponieważ całość dochodu będzie podlegać opodatkowaniu w Polsce.

W rezultacie polski rezydent podatkowy w zakresie sprzedaży zagranicznych obligacji samodzielnie składa PIT-38 (nie otrzymuje w tym zakresie informacji PIT-8C), przy czym nie składa załącznika PIT/ZG z uwagi na wspomnianą okoliczność tj. brak opodatkowania w kraju źródła.

W przypadku sprzedaży zagranicznych obligacji mamy po stronie polskiego rezydenta podatkowego do czynienia z przychodem z kapitałów pieniężnych, który na mocy postanowień umów międzynarodowych podlega rozliczeniu wyłącznie w Polsce zgodnie z polskim podatkiem PIT.