Indywidualne porady prawne
Nabycie spadku jest czynnością prawną podlegającą opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W przypadku członków najbliższej rodziny możliwe jest zastosowanie całkowitego zwolnienia od podatku. W kontekście tych informacji zastanowimy się, w jaki sposób przebiega opodatkowanie dziedziczenia przez osoby z rodzin zastępczych.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem dziedziczenia. Przepis art. 5 tejże ustawy stanowi, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, czyli w opisanym przypadku na spadkobiercy.
W myśl art. 6 ust. 4 ustawy SD – obowiązek podatkowy powstaje w dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku lub w dacie zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. W myśl art. 14 ust. 2 – zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn – do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
Z wyszczególnionych przepisów nie wynika bezpośrednio, do której grupy podatkowej należy zakwalifikować osoby z rodziny zastępczej.
WAŻNE!
Nabycie spadku podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a obowiązek rozliczenia podatku spoczywa w tym przypadku na spadkobiercy.
Następnie wskażmy, że według treści przepisu art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Zgodnie z art. 4a ust. 1a ustawy – jeżeli dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe, termin 6 miesięcy do zgłoszenia tego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.
Jeżeli zatem spadkobierca w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego złoży do właściwego naczelnika US zgłoszenie SD-Z2, to nabyty spadek w całości korzysta ze zwolnienia – bez względu na wielkości nabytej masy majątkowej.
WAŻNE!
Z treści przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jednoznacznie wynika, że zwolnieniem tym objęte jest nabycie przez osoby, których łączą relacje ściśle w przepisie określone (tzw. grupa zerowa). Między innymi są to zstępni.
W kontekście rozpatrywanego przez nas problemu należy zwrócić uwagę na treść art. 14 ust. 4a ustawy SD, gdzie czytamy – za zstępnych w rozumieniu ustawy uważa się również:
Natomiast za wstępnych także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.
Zatem za osobę zstępną uważa się również osobę, która przebywa lub w przeszłości przebywała w rodzinie zastępczej. Osoby takie uważane są zatem za członków z tzw. zerowej grupy podatkowej, co uprawnia je do zwolnienia od podatku SD w zakresie dziedziczenia.
W tym miejscu należy także sięgnąć do regulacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W ustawie tej czytamy, że formami rodzinnej pieczy zastępczej są:
Rodzinę zastępczą lub rodzinny dom dziecka tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, u których umieszczono dziecko w celu sprawowania nad nim pieczy zastępczej. Rodzinę zastępczą spokrewnioną tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka.
Rodzinę zastępczą zawodową lub rodzinę zastępczą niezawodową tworzą natomiast małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, niebędący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka. W rodzinie zastępczej zawodowej lub rodzinie zastępczej niezawodowej, w tym samym czasie, może przebywać łącznie nie więcej niż 3 dzieci lub osób, które osiągnęły pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej. Natomiast instytucjonalna piecza zastępcza jest sprawowana w formie:
WAŻNE!
Nabycie spadku przez członków rodziny zastępczej traktowane jest jako dziedziczenie przez najbliższą rodzinę. Osoby takie zaliczane są do I grupy podatkowej i mogą również korzystać z całkowitego zwolnienia od podatku.
Podsumowując: nabycie spadku w ramach rodziny zastępczej może być zwolnione od podatku. Pamiętać należy, że nie dzieje się to automatycznie, w związku z czym członkowie rodzin zastępczych w ustawowym terminie muszą złożyć odpowiednie dokumenty do właściwego US.
Zastanawiacie się nad adopcją dziecka ale chcielibyście zasięgnąć porady prawnej? Jakie są skutki prawne przysposobienia, co w razie rozwodu przysposabiających? Co warto wiedzieć przed podjęciem decyzji o adopcji? Zadaj pytania prawnikowi wypełniając formularz poniżej ▼▼▼
Porady Prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami...
>> więcej informacji o autorze