Mamy 12 503 opinii naszych Klientów

Dzierżawa gruntu rolnego - czy podlega VAT?

Podatek VAT powszechnie kojarzy się z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą. Okazuje się jednak, że definicja podatnika jest w tym przypadku bardzo szeroka i może swoim zakresem objąć również właścicieli gruntów rolnych przekazujących je w odpłatną dzierżawę. W związku z tym zastanowimy się, czy dzierżawa gruntu rolnego generuje konieczność odprowadzenia podatku VAT.

Dzierżawa gruntu rolnego - czy podlega VAT?

Umowa dzierżawy a podatek VAT

Na wstępie wskażmy, że nie każda czynność prawna podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy VAT wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy – działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Następnie wyjaśnijmy, że zgodnie z art. 693 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) – przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Tak więc dzierżawa jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Istota umowy dzierżawy wskazuje, że na jej podstawie dochodzi do odpłatnego świadczenia usług przez właściciela na rzecz dzierżawcy. Dzierżawca, za oddaną mu w dzierżaw rzecz, płaci umówiony czynsz. Istnieje zatem bezpośredni związek między świadczoną usługą a przekazanym za nią wynagrodzeniem. To oznacza, że na gruncie podatku VAT umowa dzierżawy jest kwalifikowana jako odpłatne świadczenie usług. Nie ma w tym przypadku znaczenia, że wydzierżawiający nie ma w tym zakresie zarejestrowanej działalności w CEIDG, ponieważ definicja podatnika podatku VAT nie stawia takiego wymogu.

Na taką kwalifikację umowy dzierżawy nie wpływa również ewentualne niepobranie pożytków z gruntu przez dzierżawcę. Jak bowiem możemy przeczytać w treści wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 12.03.2020 r., I SA/Wr 35/20:

Fakt niepobrania lub zmniejszenia pożytków nie zmienia kwalifikacji umowy, stanowi jedynie podstawę do ewentualnych rozliczeń między stronami. W związku z tym brak możliwości zebrania plonów nie uchyla tego, że korzystanie z nieruchomości jest czynnością równą umowie dzierżawy, niezależnie zaś od tego mieści się w zakresie czynności opisanych w art. 2 pkt 15 u.p.t.u.

WAŻNE!

Dzierżawa gruntów rolnych jest na gruncie podatku VAT kwalifikowana jako odpłatne świadczenie usług podlegające pod regulacje ustawy VAT.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Dzierżawa gruntów rolnych na cele rolnicze

Fakt, iż dana czynność prawna podlega pod regulacje ustawy VAT, nie musi koniecznie oznaczać, że należy z tego tytułu odprowadzić podatek, ponieważ możliwe jest zastosowanie zwolnień podatkowych. Zgodnie § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień – zwalnia się od podatku dzierżawę gruntów przeznaczonych na cele rolnicze.

Zatem z powyższych przepisów wynika, że co do zasady dzierżawa gruntów jest świadczeniem usług oraz podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej. Wyjątkiem jest dzierżawa gruntów przeznaczonych na cele rolnicze, która korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie przywołanego rozporządzenia wykonawczego do ustawy o podatku od towarów i usług.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „cele rolnicze”, jednakże w art. 2 pkt 15 tej ustawy zdefiniowana została działalność rolnicza, przez którą rozumie się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Posiłkując się zapisem tej definicji uznać należy, że gruntem przeznaczonym na cele rolnicze jest grunt, który wydzierżawiający przekazał na cele działalności, o której mowa w art. 2 pkt 15 ustawy o podatku od towarów i usług. Przy założeniu, że dzierżawa gruntu odbyła się na cele rolnicze wydzierżawiający nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku VAT od umowy dzierżawy, ponieważ korzysta ze zwolnienia podatkowego.

Jeżeli natomiast dzierżawa obejmować będzie grunty rolne, które jednak są wydzierżawiane na cele inne niż rolnicze, to wystąpić podatek VAT w 23% stawce podatkowej. Tak też czytamy w interpretacji Dyrektora KIS z dnia 27.04.2020 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.139.2020.1.MT:

„Wątpliwości w niniejszej sprawie dotyczą kwestii, czy z tytułu dzierżawy przedsiębiorcy części gospodarstwa rolnego na cele nierolnicze, związane z wydobyciem surowców naturalnych (żwir, piasek), Wnioskodawca posiada status podatnika podatku VAT.

Zatem dzierżawa części gospodarstwa rolnego przez Wnioskodawcę na cele nierolnicze (wydobycie piasku i żwiru) stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Tym samym wypełnia ona określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT definicję działalności gospodarczej i z tytułu tej dzierżawy Wnioskodawca posiada status podatnika podatku VAT stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.”

WAŻNE!

Dzierżawa gruntów rolnych na cele rolnicze korzysta ze zwolnienia od podatku VAT. Opisanej preferencji podatkowej nie można natomiast zastosować do umowy dzierżawy gruntów rolnych na cele inne niż rolnicze.

Zasadniczo można zatem stwierdzić, że dzierżawa gruntów rolnych podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Niekoniecznie musi jednak wystąpić faktyczny podatek do zapłaty z uwagi na możliwość zastosowania zwolnienia podatkowego.

Przykłady

 

Przykład 1
Rolnik Jan Kowalski posiada duże gospodarstwo rolne, w tym 20 hektarów nieużytków. Postanowił wydzierżawić te grunty lokalnemu przedsiębiorcy, który zamierzał na nich prowadzić uprawę ekologicznych warzyw. Umowa dzierżawy została zawarta na okres 5 lat z rocznym czynszem dzierżawnym. Ponieważ grunty zostały przeznaczone na cele rolnicze, pan Kowalski skorzystał ze zwolnienia od podatku VAT na mocy obowiązujących przepisów, nie musiał więc odprowadzać podatku VAT z tytułu tej dzierżawy.

 

Przykład 2
Małżeństwo rolników, Anna i Tomasz Nowakowie, zdecydowali się na wydzierżawienie części swojego gospodarstwa rolnego firmie zajmującej się agroturystyką. Dzierżawa obejmowała grunt pod budowę małego hotelu i camping. Pomimo że działalność agroturystyczna jest powiązana z rolnictwem, dzierżawa gruntów pod taką działalność nie kwalifikuje się do zwolnień podatkowych związanych z celami rolniczymi. W związku z tym, Nowakowie musieli zarejestrować się jako podatnicy VAT i odprowadzać podatek od otrzymywanego czynszu dzierżawnego.

 

Przykład 3
Emerytowany rolnik, pan Zygmunt Baran, wydzierżawił 10 hektarów swojego gospodarstwa lokalnej spółdzielni rolniczej, która planowała na tych gruntach prowadzić produkcję zbóż. Umowa dzierżawy została zawarta na okres 10 lat z możliwością przedłużenia. Dzięki temu, że dzierżawa dotyczyła bezpośrednio celów rolniczych, pan Baran nie został zobowiązany do rejestracji jako podatnik VAT ani do odprowadzania podatku z tytułu dzierżawy, korzystając ze zwolnienia przewidzianego w przepisach.

Podsumowanie

 

Dzierżawa gruntów rolnych może generować obowiązek odprowadzenia podatku VAT, zależnie od celu, na jaki grunt jest wydzierżawiany. W przypadku dzierżawy na cele rolnicze, właściciele mogą korzystać ze zwolnień podatkowych, natomiast dzierżawa na inne cele niż rolnicze podlega opodatkowaniu. Kluczowe jest zatem prawidłowe zdefiniowanie celu dzierżawy oraz znajomość obowiązujących regulacji, aby uniknąć nieprzewidzianych zobowiązań podatkowych.

Oferta porad prawnych

 

Potrzebujesz pomocy w zakresie dzierżawy gruntów rolnych i VAT? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online oraz profesjonalnego przygotowania pism. Zapewniamy kompleksowe wsparcie, dopasowane do Twoich indywidualnych potrzeb. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. 2004 nr 54 poz. 535
3. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 12.03.2020 r., sygn. akt I SA/Wr 35/20

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.

Zgadzam się na przesyłanie informacji handlowych przez administratora na podany e-mail zgodnie z ustawą z 18.07.02 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t. j. Dz. U. 2017 poz. 1219, z późn. zm.).

  Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu

Marcin Sądej

O autorze: Marcin Sądej

Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami...

>> więcej informacji o autorze