Mamy 12 503 opinii naszych Klientów

Przedawnienie długów alimentacyjnych

Masz na koncie lata zaległości w płaceniu alimentów? Dowiedz się, kiedy możliwość dochodzenia zadłużenia alimentacyjnego się przedawnia.

Przedawnienie długów alimentacyjnych

Czy alimenty ulegają przedawnieniu?

Jeżeli powstają zaległości alimentacyjne, dłużnik zobowiązany jest do ich zapłaty bez względu na upływ czasu. Kodeks cywilny przewiduje jednak instytucję przedawnienia roszczeń, która powoduje, że po upływie określonego w ustawie czasu dłużnik alimentacyjny może podjąć działania, dzięki którym uwolni się od przedawnionych długów.

WAŻNE!

Alimenty, jako zachowanie polegające na dostarczaniu innej osobie środków utrzymania, w świetle prawa są powtarzającym się świadczeniem pieniężnym i możliwość ich dochodzenia jest ograniczona terminem.

Znaczenie przedawnienia roszczeń alimentacyjnych

Skutkiem przedawnienia roszczeń, w tym również alimentacyjnych, jest możliwość uchylenia się od ich zaspokojenia. Należy zwrócić jednak uwagę, że sam upływ czasu nie powoduje zwolnienia z obowiązku zapłaty. Konieczne jest jeszcze podniesienie zarzutu przedawnienia przed sądem lub komornikiem.

WAŻNE!

Złożenie oświadczenia o zrzeczeniu się korzystania z zarzutu przedawnienia uniemożliwi powoływanie się na okoliczność upływu czasu. Warto więc pamiętać o odpowiednim formułowaniu pism, aby nie narazić się na utratę tak istotnego narzędzia obrony.

Chcąc zmaksymalizować swoje szanse na uzyskanie zadowalającego rozstrzygnięcia sądu, warto skorzystać z pomocy profesjonalisty. Poprawnie napisane, opłacone, wniesione do właściwego organu pisma pozwalają na szybkie i skuteczne załatwienie sprawy. Świadomość, jakie dowody są dla sądu i komornika istotne i jaka argumentacja przekonywująca, niewątpliwie daje przewagę w sporze sądowym.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Termin przedawnienia alimentów

Alimenty są świadczeniem okresowym, płatnym w terminach miesięcznych. Każda miesięczna rata ma swój termin przedawnienia. Długi przedawniają się więc stopniowo od najstarszej zaległości. W celu wyliczenia terminu przedawnienia roszczeń o alimenty należy zwrócić uwagę, że inaczej liczone są zaległości wobec osób dorosłych, np. małżonka, pełnoletnich dzieci, a inaczej w stosunku do niepełnoletnich dzieci. Generalnie roszczenia o alimenty przedawniają się z upływem trzech lat. Powyższa zasada odnosi się do osób dorosłych. Kwestia alimentów na małoletnie dzieci uregulowana jest nieco odmienne, gdyż bieg przedawnienia nie może rozpocząć się w czasie trwania władzy rodzicielskiej. Powyższa zasada w praktyce funkcjonuje w ten sposób, że dzieci mogą domagać się wszelkich zaległych alimentów do ukończenia 21 roku życia. Pełnoletnie dziecko może pozwać rodzica i skutecznie dochodzić zaległych alimentów bez względu na to, za jaki okres powstało zadłużenie, a zatem nawet za pierwsze lata swojego życia.

WAŻNE!

Treść art. 125 § 1 Kodeksu cywilnego wprowadza dodatkowy termin 6 lat, po upływie którego przedawniają się roszczenia alimentacyjne zasądzone wyrokiem sądu lub ustanowione przed sądem w wyniku ugody bądź mediacji. Dotyczy to jednak należności za okres przed uprawomocnieniem się orzeczenia. Alimenty, które należało opłacać po wydaniu wyroku, przedawniają się z upływem lat 3.

Zasady obliczania przedawnienia alimentów

Do obliczenia terminu przedawnienia konieczne jest również ustalenie daty wymagalności roszczenia alimentacyjnego. Dzień, w którym roszczenie stało się wymagalne, wyznacza początek biegu przedawnienia. W praktyce alimenty zasądzone wyrokiem sądu rozpoczynają bieg przedawnienia dzień do uprawomocnieniu się orzeczenia. Rozpoczęcie biegu przedawnienia alimentów bieżących liczymy od dnia następnego po ustalonym dniu zapłaty.

Przykład

Sąd zasądził alimenty z terminem płatności do 10 dnia każdego miesiąca oraz alimenty za okres sprzed wydania wyroku (zaległe). Wyrok uprawomocnił się w dniu 1 stycznia 2024 r.

W tej sytuacji:

  • alimenty zaległe przedawnią się 2 stycznia 2030 r. (6 lat po dacie uprawomocnienia);
  • alimenty za styczeń 2024 r. przedawnią się 11 stycznia 2027 r. (3 lata po dacie wymagalności);
  • alimenty za luty 2024 r. przedawnią się 11 lutego 2027 r. itd.

Jeżeli zadłużenie alimentacyjne oparte jest o wyrok sądu lub ugodę zawartą przed sądem, dla obliczenia terminu przedawnienia nie ma znaczenia, czy uprawnionym do pobierania alimentów jest dziecko, czy osoba dorosła. W zakresie przedawnienia wiek ma znaczenie na etapie wystąpienia z żądaniem alimentów, wszczynania postępowania.

W związku z powyższym teoretycznie 20-letnie dziecko może skutecznie domagać się od rodzica, który całe życie uchylał się od ponoszenia kosztów utrzymania, zapłaty zaległych alimentów za cały okres swojego życia. Teoretycznie, gdyż wymagałoby to udowodnia, że nadal istnieją niezaspokojone potrzeby za cały ten okres.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przerwanie biegu przedawnienia alimentów

Podczas obliczania terminu przedawnienia powinniśmy wziąć również pod uwagę możliwość przerwania jego biegu. Dochodzi do niego przez dokonanie jakiejkolwiek czynności przed sądem, mediatorem lub komornikiem zmierzającej do dochodzenia alimentów. Przerwanie biegu przedawnienia powoduje, że zaczyna ono biec na nowo i termin należy liczyć od początku. Przedawnienie nie biegnie również w czasie trwania postępowania o alimenty.

Jak to wygląda w praktyce? Jeśli sąd zasądził alimenty od 10 stycznia 2024 r., a uprawniony do nich wystąpi o ich egzekucję do komornika w 9 stycznia 2025 r. – należność za styczeń 2024 nie przedawni się przez czas trwania postępowania egzekucyjnego i przez trzy lata po jego zakończeniu.

WAŻNE!

Bieg przedawnienia zostanie również przerwany przez złożenie oświadczenia o uznaniu roszczenia, czyli potwierdzenie, że alimenty rzeczywiście należą się uprawnionemu. Zwykle dochodzi do tego w sytuacji tłumaczenia się z braku środków do zapłaty, proponowania rozłożenia należności na raty. Takie propozycje traktowane są przez sąd jako uznanie roszczenia i przerywają bieg przedawnienia.

Egzekucja komornicza przedawnionych długów alimentacyjnych

Szczególny charakter roszczeń alimentacyjnych powoduje znaczne uprzywilejowanie osoby uprawnionej i istotne utrudnienia w zakresie umorzenia postępowania egzekucyjnego. W przypadku wszczęcia egzekucji alimentów bieg przedawnienia zostaje przerwany. Ponadto:

  • komornik sądowy nie umarza egzekucji z powodu stwierdzenia, że jest ona bezskuteczna, a dłużnik niewypłacalny (tak jak dzieje się w innych sprawach), egzekucja pozostaje w toku, a zadłużenie nie może się przedawnić;
  • uprawniony może skutecznie wystąpić o prowadzenie egzekucji nawet zanim dojdzie do powstania zadłużenia;
  • przy egzekucji alimentów nie ma mają zastosowania kwoty wolne od zajęcia, możliwe jest zajęcie 60% wynagrodzenia, bez względu na jego wysokość;
  • wykazanie komornikowi, że nie ma zaległości, nie spowoduje zakończenia prowadzenia egzekucji;
  • komornik sądowy nie ingeruje w zasadność wydanego wyroku i nie możemy skutecznie przedstawiać mu argumentów o niezasadności orzeczonego obowiązku.

WAŻNE!

W czasie trwania postępowania egzekucyjnego termin przedawnienia nie biegnie. Nawet w przypadku, gdy egzekucja jest prowadzona przez kilka lat, zobowiązania alimentacyjne nie ulegną przedawnieniu.

Chcąc przeciwdziałać prowadzonemu postępowaniu egzekucyjnemu, powinniśmy zwrócić się do sądu z powództwem o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego. Pomimo toczącej się egzekucji komorniczej nie ma przeszkód, aby wystąpić do sądu o modyfikację dotychczasowego orzeczenia. Prawomocne orzeczenie o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego stanowi podstawę do zakończenia wszelkich toczących się przeciwko nam postępowań – w tym egzekucji komorniczej.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Czy dług wobec Funduszu Alimentacyjnego ulega przedawnieniu?

Jeśli alimenty były wypłacane uprawnionemu z Funduszu Alimentacyjnego, mamy do czynienia ze zmianą wierzyciela. Osoba uprawniona do otrzymywania alimentów nie może domagać się zapłaty świadczeń, których równowartość otrzymała z funduszu. Tym samym uprawnionym do dochodzenia długu alimentacyjnego staje się właściwy organ gminy, która wypłaciła świadczenie.

WAŻNE!

Dług wobec Funduszu Alimentacyjnego nie ulega przedawnieniu. Tym samym egzekucja zaległości wynikających z niezapłaconych alimentów może być prowadzona w każdym czasie. Ponadto Fundusz Alimentacyjny jest uprawniony do przekazania informacji o zadłużeniu alimentacyjnym do biura informacji gospodarczej (BIG).

Jeżeli nie jesteśmy w stanie spłacić zadłużenia wobec funduszu, możemy starać się o ugodowe zakończenie sprawy. Możliwe jest złożenie wniosku o umorzenie zadłużenia bądź rozłożenie jego spłaty na raty. Przesłanką do pozytywnego rozpatrzenia przedmiotowego wniosku jest trudne położenie majątkowe i rodzinne. Organ szczegółowo analizuje indywidualną sytuacją każdego wnioskodawcy, dlatego istotne jest, aby właściwie i przekonująco sformułować treść składanego pisma.

Podsumowując, podniesienie zarzutu przedawnienia jest możliwe i może pozwolić na uwolnienie się od zadłużenia alimentacyjnego (wyłączając zobowiązanie względem Funduszu Alimentacyjnego). Pomoc profesjonalisty w zakresie szczegółowej analizy indywidualnego przypadku oraz prawidłowego skonstruowania pism może niewątpliwie przyczynić się do uzyskania zadowalającego rozstrzygnięcia w naszej sprawie.

Przykłady

 

Przykład 1: Zaległe alimenty i skutki przedawnienia
Jan Kowalski przez 5 lat nie płacił alimentów na swoje dwoje dzieci. W wyniku podjęcia odpowiednich działań przez ich matkę, sąd zasądził od niego alimenty, wraz z zaległościami. Jednakże, po trzech latach od wydania wyroku, Jan zauważył, że może skorzystać z zarzutu przedawnienia dla najstarszych zaległości. Po konsultacji z prawnikiem i przedstawieniu odpowiednich dokumentów w sądzie, udało mu się uwolnić od części długów, które przedawniły się według przepisów prawa.

 

Przykład 2: Przerwanie biegu przedawnienia
Agnieszka Nowak przez lata samotnie wychowywała syna i regularnie występowała o alimenty od ojca dziecka. Choć bieg przedawnienia zaległości alimentacyjnych dla niektórych okresów się zbliżał, Agnieszka skutecznie przerwała jego bieg, składając wniosek o egzekucję komorniczą. Dzięki temu i aktywnej postawie w dochodzeniu należności, udało się jej uzyskać środki na wsparcie wychowania i edukacji syna.

 

Przykład 3: Dług wobec Funduszu Alimentacyjnego
Tomasz Górski z powodu trudnej sytuacji życiowej i finansowej nie był w stanie płacić alimentów na rzecz swojego dziecka. W związku z tym, obowiązek ten przejął Fundusz Alimentacyjny. Po kilku latach, gdy jego sytuacja się poprawiła, chciał uregulować zaległości. Okazało się jednak, że dług wobec Funduszu Alimentacyjnego nie ulega przedawnieniu i musi pokryć całą kwotę zaległych alimentów. Z pomocą doradcy zadłużenia, udało mu się wynegocjować umowę ratalną, która pozwoliła mu stopniowo regulować zobowiązania bez obciążania nadmiernie jego budżetu.

Podsumowanie

 

Podsumowując, przedawnienie długów alimentacyjnych jest złożoną kwestią, która wymaga znajomości aktualnych przepisów i terminów. Zarówno dłużnicy, jak i wierzyciele powinni mieć świadomość możliwości przerwania biegu przedawnienia oraz specjalnego traktowania długów wobec Funduszu Alimentacyjnego, które nie ulegają przedawnieniu. Uzyskanie profesjonalnej porady prawnej może być kluczowe w skutecznym zarządzaniu i dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych.

Oferta porad prawnych

 

Skorzystaj z naszych usług online i otrzymaj profesjonalne porady prawne oraz pomoc w przygotowaniu pism dotyczących przedawnienia długów alimentacyjnych, aby zabezpieczyć swoje prawa i interesy. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.

Zgadzam się na przesyłanie informacji handlowych przez administratora na podany e-mail zgodnie z ustawą z 18.07.02 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t. j. Dz. U. 2017 poz. 1219, z późn. zm.).

  Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu

Marta Wawrzyniak

O autorze: Marta Wawrzyniak

Adwokat. Absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego oraz International Baccalaureate Diploma Programme. Ukończyła aplikację adwokacką przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Gdańsku. Praktykujący prawnik od 2013 r. Specjalizuje się w prowadzeniu spraw z...

>> więcej informacji o autorze