W naszym dzisiejszym artykule zajmiemy się tematyką wysokości alimentów na dziecko. Już na wstępie warto podkreślić, że polskie przepisy nie ustanawiają żadnych sztywnych norm w zakresie alimentów. Jest to bardziej kwestia oceny, uzależniona od okoliczności faktycznych. Postaramy się przyjrzeć bliżej zagadnieniu wysokości alimentów na dziecko.
Zanim jednak przejdziemy do szczegółowego omówienia wysokości samych alimentów należy zastanowić się nad zakresem obowiązku alimentacyjnego. W tym celu należy sięgnąć do treści Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.), a konkretnie do art. 133. Przepis ten podaje, że na rodzicach spoczywa obowiązek alimentacyjny wobec dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza tym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.
Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jedynie gdy są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
Z powyższych przepisów można wyprowadzić bardzo ciekawe wnioski. Po pierwsze, zwróćmy uwagę, że nie ma ograniczenia co do wieku dziecka, wobec którego powstaje obowiązek alimentacyjny. To zatem oznacza, że również pełnoletnie dziecko może pobierać alimenty. Tutaj jednak warunkiem jest, aby nie było w stanie samodzielnie się utrzymać, a dochody z ewentualnego majątku dziecka nie wystarczały na jego utrzymanie i wychowanie. Od obowiązku świadczenia alimentacyjnego względem dziecka pełnoletniego można się uchylić jedynie w dwóch przypadkach:
WAŻNE!
Obowiązek alimentacyjny rodziców dotyczy tych dzieci, które nawet jako osoby pełnoletnie pozostają w niedostatku i nie są w stanie samodzielnie się utrzymać. Przy czym samodzielne utrzymanie jest oceniane przez pryzmat przesłanek obiektywnych tzn. od możliwości uzyskania stanu samodzielności.
W kontekście rozpatrywanego problemu musimy zwrócić uwagę na treść art. 135 K.r.o. W świetle tego przepisu zakres alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Dodatkowo zakres świadczeń alimentacyjnych może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie.
W konsekwencji mamy dwie przesłanki, które wpływają na zakres oraz wysokość alimentów. Po pierwsze są to usprawiedliwione potrzeby dziecka. Jest to pojęcie nieostre, które dostosowywane jest każdorazowo do indywidualnego przypadku. Warto pamiętać, że usprawiedliwione potrzeby nie zależą wyłącznie od wieku dziecka. W tym przypadku określa się miejsce pobytu, zainteresowania, wykształcenie, środowisko oraz relacje społeczne w których funkcjonuje. Oczywiście jest to jedynie katalog przykładowy, gdyż oceniane są wszystkie okoliczności faktyczne.
Druga przesłanka to zarobkowe i majątkowe możliwości rodzica. W tym przypadku ważne natomiast jest to, że chodzi o zarobkowe możliwości rodzica. Wyznaczenie tych możliwości powinno być oparte na realnych podstawach, przemawiających za tym, że z dużym stopniem prawdopodobieństwa zmarły osiągnąłby oznaczone dochody.
Do problematyki tej odniósł się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 maja 1975 r., sygn. akt III CRN 48/75, gdzie możemy przeczytać, że „zasadne jest oparcie się na możliwościach zarobkowych pozwanego, a nie tylko na jego aktualnych zarobkach. Zakres obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych zarobków i dochodów zobowiązanego, jeśli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił i umiejętności zarobki i dochody byłyby większe, a istniejące warunki społeczno-gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie”.
Przywołane orzeczenie jest bardzo ciekawe, ponieważ określa, że wysokość alimentów jest określana nie w odniesieniu do faktycznych zarobków rodzica, ale wobec tego, jakie są jego możliwości zarobkowe.
Możemy także przywołać treść wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączy z dnia 2 października 2013 r., sygn. akt III Ca 601/13, gdzie sąd wskazał, że oceny zakresu możliwości zobowiązanego do alimentów należy dokonywać w każdym konkretnym przypadku, przy uwzględnieniu aktualnego stanu majątkowego zobowiązanego i jego możliwości płatniczych, a także prognozy na przyszłość.
Jak zatem widać, w zakresie ustalania wysokości alimentów bierze się pod uwagę nie tylko aktualną sytuację rodzica, ale i rokowania na przyszłość co do jego stanu majątkowego i zarobkowego.
WAŻNE!
W kontekście przedstawionych przepisów wskazać należy, że wysokość alimentów nie jest ściśle określona w przepisach K.r.o. Ich wysokość jest ustalana w sposób indywidualny, biorąc pod uwagę jednocześnie usprawiedliwione potrzeby dziecka oraz zarobkowe możliwości rodzica.
W zakresie ustalania wysokości alimentów bierze się pod uwagę możliwość samodzielnego utrzymania się dziecka oraz dochody z majątku dziecka. Warto podkreślić, że Kodeks rodzinny i opiekuńczy określa katalog świadczeń, których otrzymywanie nie wpływa na wysokość alimentów. Zgodnie z art. 135 § 3 K.r.o. na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają:
Podsumowując naszą dzisiejszą analizę, wskazać należy, że kwestia wysokości alimentów zależy od dostosowania pojęć niedookreślonych do konkretnego przypadku. W rezultacie nie jest możliwe podanie jednego wzoru dla ustalenia wysokości alimentów. Warto jednak zadbać o zgromadzenie obszernego materiału dowodowego potwierdzającego możliwości zarobkowe i majątkowe rodziców.
Przypadek Anny i Marka
Anna i Marek mają 7-letnią córkę, Zosię. Po rozwodzie sąd ustalił, że Marek, zarabiający średnio 5000 zł miesięcznie, będzie płacił miesięczne alimenty w wysokości 1500 zł. Kwota ta została ustalona na podstawie analizy usprawiedliwionych potrzeb Zosi (w tym edukacji, zajęć dodatkowych, odzieży i opieki medycznej) oraz możliwości finansowych Marka. W tym przypadku, uwzględniono nie tylko bieżące zarobki Marka, ale także jego potencjalną zdolność do zarabiania większych sum, biorąc pod uwagę jego kwalifikacje i doświadczenie zawodowe.
Sytuacja Katarzyny
Katarzyna jest samotną matką dwóch chłopców w wieku szkolnym. Jej były partner, a ojciec dzieci, jest osobą bez stałego zatrudnienia, pracującą dorywczo. Sąd ustalił alimenty na poziomie 400 zł na dziecko, kierując się zarówno aktualnymi możliwościami zarobkowymi ojca, jak i jego sytuacją życiową. W tym przypadku, brano pod uwagę fakt, że ojciec dzieci mógłby potencjalnie zarabiać więcej, gdyby podjął stałą pracę, ale również uwzględniono jego trudności w znalezieniu stabilnego zatrudnienia.
Historia Julii i Tomasza
Julia i Tomasz, rodzice 15-letniego Kuby, zdecydowali o wspólnym ustaleniu wysokości alimentów poza sądem. Uznając, że ich sytuacje finansowe pozwalają na więcej niż minimalne wsparcie, uzgodnili miesięczną kwotę 2000 zł na pokrycie kosztów nauki Kuby w prywatnej szkole, jego zainteresowań muzycznych oraz codziennych potrzeb. W tym przykładzie, obie strony doszły do porozumienia, uwzględniając najlepsze interesy dziecka i możliwości finansowe zarówno matki, jak i ojca.
Wysokość alimentów na dziecko w Polsce jest ustalana indywidualnie, z uwzględnieniem usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego rodzica. Kluczowe jest dostosowanie pojęć niedookreślonych do konkretnego przypadku, co pozwala na elastyczne podejście do każdej sytuacji rodzinnej. W rezultacie, nie ma jednoznacznego wzoru na ustalenie alimentów, a każda decyzja wymaga szczegółowej analizy okoliczności faktycznych oraz zgromadzenia odpowiedniego materiału dowodowego.
Potrzebujesz indywidualnej porady prawnej dotyczącej alimentów lub wsparcia w przygotowaniu odpowiednich pism? Skorzystaj z naszej oferty konsultacji online z doświadczonymi prawnikami, którzy pomogą Ci dostosować rozwiązania prawne do Twojej unikalnej sytuacji. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami...
>> więcej informacji o autorze