Pozwolenie na rozbiórkę budynku

• 2024-01-22
• Autor: Michał Berliński

Jeśli zaplanujemy rozbiórkę budynku, musimy pamiętać o tym, że nie możemy ot tak przystąpić od razu do jego wyburzania, nie zgłaszając uprzednio tego faktu do odpowiednich organów. Zgodnie z przepisami Prawa budowlanego rozbiórka budynku jest traktowana jako rodzaj robót budowlanych. Taka sytuacja rodzi konieczność zgłoszenia tego do odpowiednich organów i uzyskania pozwolenia na rozbiórkę, które to pozwalają nam rozpocząć prace.

Rozbiórka budynku

Rozbiórka budynku to jeden z rodzajów robót budowlanych, a przez to rodzi konsekwencje prawne i zgłoszeniowe. Przez roboty budowlane należy rozumieć budowę, ale też prace, które polegają na montażu, przebudowie oraz, co może dziwić, również rozbiórce. Zgodnie z prawem, abyśmy mogli przystąpić do tego rodzaju prac, powinniśmy posiadać ostateczną decyzję o pozwoleniu na budowę, a dokładniej na rozbiórkę, która przez przepisy traktowana jest tak samo.

Pozwolenie na rozbiórkę obiektów budowlanych

Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie potrzebujemy uzyskać pozwolenia na rozbiórkę obiektów budowlanych, co do których uprzednio nie było konieczności uzyskania pozwolenia na budowę, jeśli spełniają one wskazane poniżej kryteria. To samo dotyczy ewentualnego zgłoszenia rozpoczęcia prac budowlanych.

Czym zatem jest obiekt budowlany? Obiektem budowlanym nazywamy budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z jego przeznaczeniem wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.

Ile jest ważne pozwolenie na rozbiórkę?

W tym miejscu należy wskazać, że jeżeli otrzymaliśmy pozwolenie na budowę, przebudowę lub rozbiórkę, to musimy w czasie nie dłuższym niż 3 lata rozpocząć ją lub przynajmniej zacząć prace przygotowawcze do niej. Jeśli nie podejmiemy żadnych prac, a w przypadku rozbiórki prac polegających na zabezpieczeniu terenu, nasze pozwolenie wygaśnie i ponownie będziemy musieli starać się o wydanie nowego pozwolenia, przechodząc całą mozolną procedurę.

Wniosek o pozwolenie na rozbiórkę

Wniosek o wydanie pozwolenia na rozbiórkę powinniśmy złożyć we właściwym miejscowo starostwie powiatowym. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się złożenie wniosku do wojewody, o czym stosownie pouczy nas starosta. Wniosek taki cechuje formalizm i nie jest on wnioskiem prostym, dlatego bardzo często korzysta się w tym aspekcie z różnej pomocy – prawników lub innych specjalistów. Do wniosku takiego dołączamy:

• pisemną zgodę na rozbiórkę podpisaną przez właściciela lub właścicieli budynku, niezależnie od tego czy to my jesteśmy właścicielem;
• szkic przedstawiający umiejscowienie budynku na posesji, który wskazuje przybliżenie do granic działki;
• opis, w jaki sposób chcemy przeprowadzić prace, dosyć szczegółowy;
• opis, w jaki sposób będziemy dbać o bezpieczeństwo ludzi i mienia, wszelkie zabezpieczenia;
• pozwolenia, uzgodnienia lub opinie innych organów wymagane przepisami szczególnymi, do których należą m.in.: ustawa o ochronie przyrody, ustawa o lasach, Prawo wodne czy ustawa o ochronie zabytków; będą to np. decyzja Generalnego Konserwatora Zabytków o skreśleniu budynku z listy zabytków, jeżeli chcemy rozebrać obiekt wpisany do rejestru zabytków. Jeśli nasza budowla jest wpisana do planu zagospodarowania przestrzennego, potrzebna będzie decyzja Miejskiego Konserwatora Zabytków;
• projekt rozbiórki obiektu, ale tylko wtedy, gdy taką potrzebę stwierdzi starosta (wyda postanowienie, które nakaże nam taki obowiązek). Najczęściej w wypadku planowanej rozbiórki obiektu stojącego w granicy działki i przylegającego do budynku sąsiada.

Wygaśnięcie pozwolenia na rozbiórkę

Decyzja taka wygasa sama, jeżeli, jak wskazywałem powyżej, nie przystąpimy do jej realizacji w terminie 3 lat od daty jej wydania. Przepisy przewidują jeszcze inną możliwość i będzie to np. sytuacja, gdy decyzja ta stanie się bezprzedmiotowa, bowiem np. budynek już wcześniej wyburzono bez takiej decyzji lub też na podstawie decyzji poprzedniej, pozostającej w mocy. Ważne jest to, aby stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji leżało w interesie społecznym lub w interesie strony postępowania, która może mieć interes prawny w tym, aby budynek zachować. Sytuacja taka może mieć miejsce w przypadku kilku współwłaścicieli.

Kiedy jest potrzebne pozwolenie na rozbiórkę?

Jak już wskazywałem, nie w każdym przypadku będziemy potrzebować pozwolenia na rozbiórkę. Zależy to przede wszystkim od rodzaju budynku, budowli czy obiektu, który chcemy rozebrać, i tego, w jaki sposób chcemy to zrobić. Zgodnie z przepisami pozwolenia na rozbiórkę wymaga każdorazowo rozbiórka:

• budynków i budowli wpisanych do rejestru zabytków oraz objętych ochroną konserwatorską;
• budynków i budowli o wysokości od 8 metrów i powyżej;
• budynków i budowli o wysokości poniżej 8 metrów, które stoją – licząc od granicy działki – w odległości mniejszej niż połowa wysokości;
• obiektów i urządzeń budowlanych, dla których nie jest wymagane pozwolenie na budowę – jeżeli podlegają ochronie jako zabytki. Czyli są:
  – wpisane do rejestru zabytków,
  – wpisane na Listę Skarbów Dziedzictwa,
  – uznane za pomnik historii,
  – znajdują się w parku kulturowym,
  – podlegają ochronie konserwatorskiej.

Oczywiście po drugiej stronie mamy te budowle i obiekty, na które nie potrzebujemy żadnego pozwolenie i są to odpowiednio:

• budynki i budowle – niewpisane do rejestru zabytków oraz nieobjęte ochroną konserwatorską – o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości,
• obiekty i urządzenia budowlane, na budowę których nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę, jeżeli nie podlegają ochronie jako zabytki.

Przepisy przewidują jeszcze jedną sytuację, gdy takie pozwolenie nie jest wymagane, albo raczej nie jest wymagane oczekiwanie na jego wydanie. Zgodnie z pkt. 5 art. 31 Prawa budowlanego w pewnych określonych przypadkach istnieje możliwość, kiedy można wykonać rozbiórkę przed uzyskaniem pozwolenia lub nawet przed jej zgłoszeniem. Rozbiórkę budynku należy wykonać bezzwłocznie, jeśli ma ona na celu usunięcie bezpośredniego zagrożenia ludzi lub mienia. Oczywiście najlepiej jednoczenie dokonać tego zgłoszenia lub wnioskować o wydanie decyzji na rozbiórkę.

Jak uzyskać pozwolenie na rozbiórkę?

Aby uzyskać pozwolenie na rozbiórkę, musimy przede wszystkim sporządzić stosowny wniosek, skompletować wszystkie załączniki, które opisałem powyżej i złożyć wniosek do starosty. Ważne, aby wniosek został prawidłowo sporządzony i opłacony, co zaoszczędzi nam czasu. Warto pamiętać w tym miejscu, że za działanie bez pozwolenia mogą grozić nam daleko idące konsekwencje prawne, a przede wszystkim dotkliwa kara finansowa. Należy pamiętać, że prace powinniśmy się rozpocząć dopiero po uprawomocnieniu się decyzji, nie wcześniej zatem niż 14 dni od jej otrzymania.

Pozwolenie na rozbiórkę budynku w granicy działki

Sytuacja taka jest dosyć częsta. W zasadzie nie różni się trybem od innych tego rodzaju postępowań z tym wyjątkiem, że starosta może nakazać nam określony sposób działania lub też sposób zabezpieczenia, tak aby w tym procesie nie ucierpiał sąsiad, jego nieruchomość i posesja. Starostwa w tym celu wydaje stosowne postanowienie.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że wyżej opisana procedura jest skomplikowana i należy do niej przystąpić z odpowiednią wiedzą bądź skorzystać z pomocy specjalistów. Za działanie bez pozwolenia lub zgłoszenia grożą wysokie kary grzywny i inne konsekwencje prawne.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414