Mamy 12 503 opinii naszych Klientów
Prawdopodobnie prawie każdy z nas w pewnym momencie życia stanie się spadkobiercą. Niektórzy całymi latami odkładają ten temat na boku i nie przeprowadzają postępowania spadkowego. Niektórzy uznają, że nie ma potrzeby, a inni obawiają się trudności. Tak, czasem postępowanie spadkowe bywa skomplikowane, jednak w wielu przypadkach nie jest to wcale takie trudne. W trakcie postępowania spadkowego najczęściej można napotkać na dwie przeszkody: ustalenie kręgu spadkobierców oraz ustalenie składu majątku spadkowego. W dzisiejszym artykule poruszamy tematykę dziedziczenia środków na rachunku w OFE.
Zgodnie z definicją masa spadkowa to ogół praw i obowiązków związanych ze spadkiem. Jest więc to wszystko, co wchodzi w skład spadku. Trzeba bowiem pamiętać, że spadek to nie tylko sam majątek, ale również zobowiązania, czyli ewentualne długi. Nie wszystkie prawa i zobowiązania są dziedziczne, do takich wyjątków należy np. służebność osobista mieszkania lub też obowiązek alimentacyjny. Mają one charakter ściśle osobisty, a więc nie przechodzą na spadkobierców.
W skład majątku spadkowego, ogólnie rzecz biorąc, wchodzą wszystkie składniki majątkowe, które spadkodawca posiadał w chwili otwarcia spadku, czyli w chwili śmierci. W grę wchodzi tu zarówno nieruchomość, jak i pozostałe elementy majątku, np. samochód, meble, sprzęt gospodarstwa domowego, pieniądze na koncie w banku czy też gromadzone w innej formie (np. gotówka). W praktyce większość spadkobierców skupia się na najcenniejszych składnikach majątku, takich jak pieniądze, nieruchomość czy samochód. Niestety, nie zawsze łatwo jest ustalić, jakim dokładnie majątkiem dysponował zmarły. Samochód albo nieruchomości zwykle łatwo jest zlokalizować, zwłaszcza jeśli spadkobierca pozostawał w zażyłych stosunkach ze spadkodawcą i często się widywali. Wtedy siłą rzeczy spadkobierca (zazwyczaj bliski członek rodziny) wie, czym spadkodawca (chociażby orientacyjnie) dysponował. Nie zawsze jednak sytuacja tak wygląda, np. gdy spadkobierca i spadkodawca mieszkali w oddaleniu. Spadkobierca wówczas często nie wie, w jakim banku zmarły miał konto lub też chociażby środki na rachunku w OFE.
Co można zrobić w takiej sytuacji? Co do zasady, instrumentem, który pozwala na ustalenie składu masy spadkowej jest sporządzenie spisu inwentarza. W tym celu można złożyć wniosek do sądu o sporządzenie takiego spisu bądź też zwrócić się bezpośrednio do komornika (co jest niewątpliwie szybsze). Należy taki wniosek złożyć do komornika działającego przy sądzie spadku, czyli chodzi tu o sąd właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy. Komornik niewątpliwie dysponuje możliwościami, których nie mają spadkobiercy, np. może ustalić, jakie pojazdy mechaniczne miał zmarły oraz w jakich bankach miał rachunki bankowe. Aby złożyć wniosek, wystarczające jest uprawdopodobnienie, że jest się spadkobiercą, czyli np. wykazanie pokrewieństwa za pomocą aktów stanu cywilnego.
WAŻNE!
Ustalenie, co wchodzi w skład masy spadkowej, jest niezwykle istotne. Należy pamiętać, że jako spadkobiercy przejmujemy nie tylko majątek, ale również zobowiązania. Co równie ważne, jeśli nie wiemy, co jest majątkiem spadkowym, możemy w praktyce nigdy tego nie uzyskać. Dlatego też w niektórych wypadkach warto rozważyć sporządzenie spisu inwentarza, w szczególności jeśli nie możemy samodzielnie ustalić, co tak naprawdę posiadał zmarły.
Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że masa spadkowa nie kończy się tylko na nieruchomości, wyposażeniu domu, samochodzie czy pieniądzach w banku lub w przysłowiowej skarpecie. W wielu wypadkach spadkobierca może otrzymać również środki zgromadzone na rachunku w OFE lub subkoncie ZUS.
W tym momencie należy krótko przypomnieć, na czym polegają Otwarte Fundusze Emerytalne, w skrócie OFE. Jest to instytucja finansowa zajmująca się inwestowaniem pieniędzy wpływających ze składek ubezpieczonych pracowników. Lokowanie kapitału, np. w akcje spółek, ma zagwarantować jego pomnożenie, co niewątpliwie przynosi korzyści uczestnikom funduszu. Warto zauważyć, że chociaż zgromadzone środki stają się dostępne dopiero po osiągnięciu wieku emerytalnego, już 10 lat wcześniej zaczynają trafiać na subkonto w ZUS-ie. Przystąpienie do OFE jest dobrowolne i nieraz związane z ryzykiem, jak przy każdym inwestowaniu. Z chwilą, gdy Otwarty Fundusz Emerytalny zostanie zamknięty, środki finansowe trafią do ZUS-u lub IKE – zgodnie z wyborem ubezpieczonego. Środki zgromadzone na koncie w OFE wchodzą do majątku spadkowego i podlegają dziedziczeniu, co jest bardzo istotne.
Subkonto ZUS to część konta, które zostało założone dla ubezpieczonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Prowadzone jest ono dla tych osób, które należą do OFE, oraz tych, którzy się na to nie zdecydowali. W przypadku osób, które są zapisane do OFE, część składek trafia do OFE, a część (2,92% podstawy wymiaru składek) jest zapisywana na subkoncie w ZUS. Jeśli zaś ktoś nie ma członkostwa w OFE, wówczas większa część (7,3%) trafia na subkonto ZUS. Subkonta w ZUS funkcjonują od 2011 r.
W określonych przypadkach środki znajdujące się na subkoncie ZUS podlegają podziałowi. Są to następujące sytuacje:
Owszem, kwestie związane z takimi sprawami jak ZUS – OFE, filary, są dość skomplikowane. Z tego powodu wiele osób nie tylko nie wie, jakie środki ma zgromadzone, ale również, że część z nich można odziedziczyć. Warto o tym pamiętać, gdyż w niektórych wypadkach są to całkiem spore kwoty.
Wielu z nas nie wie, jaką kwotę ma zgromadzoną na swoim subkoncie w ZUS. Nie można się więc tym bardziej dziwić, że spadkobiercy również nie wiedzą, czy zmarły dysponował jakimiś środkami, ani też, czy można je odziedziczyć.
Pamiętajmy – ZUS sam z siebie się nie pochwali tym, że zmarły miał środki i że mogą one zostać odziedziczone. Co zrobić, jeśli nie wiemy, czy zmarły był członkiem OFE? Należy po prostu udać się do najbliższego oddziału ZUS z wnioskiem o udzielenie informacji, a następnie zwrócić się do towarzystwa zarządzającego określonym OFE. Dobrym krokiem jest również zawarcie w piśmie wniosku o udzielenie informacji, czy zmarły miał na subkoncie ZUS środki podlegające dziedziczeniu i w jakiej wysokości.
Środki zgromadzone w OFE są dzielone na dwie części: pierwsza przysługuje małżonkowi, a druga — osobom wskazanym przez zmarłego członka funduszu, a jeśli nie zostały one wskazane, środki te należą się spadkobiercom. Jeśli małżonek nie żyje, wszystko przypada wskazanym osobom bądź też innym spadkobiercom.
Do wniosku powinno się dołączyć odpis aktu zgonu, aktu małżeństwa lub urodzenia (zależnie od pokrewieństwa), akt poświadczenia dziedziczenia lub postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Nie ma określonego terminu na złożenie takiego wniosku, jednak istnieje ryzyko, że jeśli zwrócimy się o to zbyt późno, ZUS powoła się na przedawnienie roszczenia. Dlatego też najlepiej zająć się tym tematem zaraz po załatwieniu innych spraw spadkowych.
Wbrew pozorom nie jest to wcale trudne postępowanie. Największym problemem jest jednak fakt, że ZUS o tym nie informuje, gdyż nie ma takiego obowiązku. Wówczas środki te pozostaną do dyspozycji ZUS i spadkobiercy ich nigdy nie zobaczą.
Załatwienie spraw spadkowych nie zawsze jest łatwe. Czasem trwa to dość długo, w szczególności gdy ustalenie masy spadkowej jest problematyczne. Wówczas można udać się do komornika, aby sporządził spis inwentarza, co jest w wielu wypadkach pomocne. Niezależnie jednak od dziedziczenia innych rzeczy, warto jest zainteresować się tym, czy zmarły dysponował środkami podlegającymi dziedziczeniu zgromadzonymi w OFE i na subkoncie ZUS. Wystarczy pójść do oddziału ZUS i złożyć wniosek o udzielenie informacji, czy zmarły miał takie środki, a jeśli okaże się, że tak, wówczas powinno się złożyć wniosek o wypłatę tych środków. Warto się tym tematem zainteresować, gdyż może to przynieść dodatkową kwotę w wysokości nawet kilka tysięcy złotych.
Historia Pana Jana, który odkrył niespodziewane środki w OFE swojego ojca Pan Jan, po śmierci swojego ojca, starał się uporządkować wszelkie sprawy związane ze spadkiem. Wiedział, że ojciec przez wiele lat pracował i oszczędzał, jednak nie był pewien, gdzie dokładnie znajdują się zgromadzone środki. Podczas wizyty w ZUS, aby dowiedzieć się o ewentualnych świadczeniach emerytalnych, przypadkowo dowiedział się, że ojciec był członkiem jednego z Otwartych Funduszy Emerytalnych. Dzięki temu, że zdecydował się złożyć wniosek o wypłatę środków z OFE, udało mu się uzyskać dostęp do znacznej sumy pieniędzy, która została zgromadzona przez lata. Ta niespodziewana kwota pomogła mu nie tylko pokryć koszty związane z postępowaniem spadkowym, ale także stanowiła znaczący dodatek do rodzinnego budżetu.
Przypadek Pani Ewy, która przez lata nie wiedziała o istnieniu środków w OFE swojego męża Pani Ewa, po śmierci męża, zajmowała się głównie zarządzaniem nieruchomościami i pozostałym majątkiem. Nie była świadoma, że jej mąż przystąpił do OFE, ponieważ nigdy wcześniej nie zajmowali się wspólnie sprawami finansowymi. Kiedy jednak zaczęła borykać się z trudnościami finansowymi, postanowiła sprawdzić, czy nie ma dodatkowych środków, które mogłyby jej pomóc. Odwiedzając oddział ZUS, otrzymała informację o środkach zgromadzonych w OFE, które do tej pory były dla niej nieznane. Dzięki skrupulatnemu zgłębieniu tematu i złożeniu odpowiednich wniosków, udało jej się uzyskać środki, które znacząco poprawiły jej sytuację życiową.
Doświadczenie Rodziny Kowalskich z dziedziczeniem środków na subkoncie ZUS Rodzina Kowalskich, po śmierci dziadka, skoncentrowała się na dziedziczeniu domu oraz innych fizycznych przedmiotów wartościowych. Nie zdawali sobie sprawy, że dziadek, będący kiedyś aktywnym uczestnikiem rynku pracy, mógł zgromadzić środki w OFE. Gdy jednak podczas spotkania z doradcą finansowym wspomniano im o możliwości dziedziczenia środków zgromadzonych na subkoncie ZUS, postanowili zbadać tę kwestię. Okazało się, że dziadek zgromadził znaczną sumę, która mogła teraz wesprzeć całą rodzinę. Dzięki temu odkryciu, Kowalscy złożyli odpowiednie wnioski i po kilku miesiącach otrzymali środki, które pomogły im w realizacji wspólnych planów.
Dziedziczenie środków zgromadzonych na rachunku w OFE może stanowić istotne uzupełnienie masy spadkowej, o czym wielu spadkobierców często nie wie. Proces ten wymaga odpowiedniej wiedzy i działania, takiego jak złożenie wniosku o wypłatę środków w ZUS czy OFE. Zrozumienie mechanizmów dziedziczenia oraz aktywne poszukiwanie informacji o potencjalnych środkach zgromadzonych przez zmarłego może przynieść znaczne korzyści finansowe dla spadkobierców.
Potrzebujesz pomocy w uzyskaniu środków z OFE zmarłego bliskiego? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online oraz profesjonalnego sporządzania wniosków i pism. Z nami szybko i skutecznie przebrniesz przez proces dziedziczenia środków na rachunku w OFE. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Joanna Korzeniewska
Radca prawny, absolwentka prawa oraz europeistyki na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zdobywała doświadczenie w wielu firmach, zajmując się m.in. prawem budowlanym, prawem zamówień publicznych, regułami kontraktowymi FIDIC i prawem cywilnym....
>> więcej informacji o autorze
