Kupiłem samochód z komisu samochód. 2 tygodnie temu miała być akcyza. Handlarz unika mnie, nie odbiera telefonu. Mam jeszcze ważny dowód tymczasowy, ale nie wiem, co robić. Jak opłacić samodzielnie akcyzę i ścigać o to handlarza?
W kontekście obowiązujących przepisów uważam, że nie ma możliwości, aby to Pan jako nabywca uiścił akcyzę zamiast sprzedawcy. W myśl art. 100 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym „w przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
1) import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;
2) nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;3) pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym:
a) wyprodukowanego na terytorium kraju,
b) od którego nie została zapłacona akcyza z tytułu czynności, o których mowa w pkt 1 albo 2”.
Ponadto w myśl art. 100 ust. 1a pkt 2 ustawy „przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również nabycie lub posiadanie samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, jeżeli nie można ustalić podmiotu, który dokonał wcześniejszej czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w ust. 1 pkt 3 lit. b albo ust. 2, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony”.
Podkreślmy zatem, że opodatkowanie akcyzą dotyczy nabywcy czy też posiadacza pojazdu tylko w sytuacji, gdy nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży. Taka sytuacja w opisanej sprawie nie występuje, ponieważ z dużą łatwością można ustalić (w oparciu o FV) podmiot, który dokonał sprzedaży, tj. czynności podlegającej opodatkowaniu.
Na mocy art. 100 ust. 3 ustawy jeżeli w stosunku do samochodu osobowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności podlegającej opodatkowaniu, to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności podlegającej opodatkowaniu, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości.
Zadeklarowanie (przez podatnika) lub określenie podatku (przez US w drodze decyzji podatkowej) oznacza, że można wskazać źródło pochodzenia, organowi znany jest podmiot obowiązany do uiszczenia akcyzy i dlatego też akcyza powinna być wyegzekwowana od tego właśnie podmiotu.
Jak możemy przeczytać w piśmie MF z dnia 16.11.2012 r., nr SPS-023-10028/12:
„Ewentualne problemy z wyegzekwowaniem kwoty akcyzy nie powinny skutkować wymagalnością akcyzy od nabywcy, który nabył ten wyrób w dobrej wierze.
Przepisy ustawy nie mogą służyć organom do wyboru podmiotu, od którego podatek łatwiej wyegzekwować, by przerzucić odpowiedzialność za niezapłacony podatek na podmiot będący w posiadaniu samochodu, od których powinna zostać zapłacona akcyza na wcześniejszym etapie obrotu. Przepis ten nie powinien mieć również zastosowania w sytuacji, gdy podatnik na wcześniejszym etapie obrotu nie zadeklarował kwoty akcyzy, a organ podatkowy jest w stanie zidentyfikować tego podatnika.
W świetle powyższego wyjaśnienia organ podatkowy nie może dowolnie skierować swojej egzekucji wobec nabywcy bez uprzedniego przeprowadzenia postępowania czy też kontroli wobec podatnika tego podatku, który następnie dokonał sprzedaży samochodu osobowego bez zapłaconej akcyzy”.
W tym zakresie warto przywołać treść wyroku WSA w Poznaniu z dnia 20.10.2011 r., sygn. akt III SA/Po 643/11, gdzie sąd uznał, że warunkiem opodatkowania posiadania jest brak możliwości ustalenia przez organy podatkowe, iż akcyza na wcześniejszym etapie obrotu została uiszczona w prawidłowej wysokości.
Wyrok NSA z dnia 02.03.2016 r., sygn. akt I GSK 967/14:
„W zakresie samochodów osobowych ustawodawca w art. 100 ust. 3 u.p.a. powtórzył podstawową zasadę opodatkowania akcyzą, tj. wskazał na jednokrotny charakter tego podatku. Oznacza to, że jeżeli obowiązek podatkowy w akcyzie od samochodów osobowych powstał w związku z wykonaniem jednej czynności opodatkowanej, wykonanie kolejnej czynności opodatkowanej nie będzie rodziło obowiązku podatkowego w akcyzie, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości”.
W sytuacji gdy w toku postępowania dowodowego organy podatkowe ustalą, iż akcyza powinna zostać uiszczona przez inny podmiot niż posiadacz, akcyza winna zostać nałożona na ten właśnie podmiot, który nie dokonał zapłaty należnego podatku.
Co innego jednak w przypadku, gdy w wyniku kontroli czy też postępowania podatnik nie zostanie ustalony. Jeżeli okaże się, że podatnik jest „słupem” lub podmiotem „znikającym”, to obowiązek zapłaty podatku może zostać przeniesiony na nabywcę. Przy czym w opisanym przypadku nie mamy do czynienia ze „słupem”, bowiem możliwa jest identyfikacja sprzedawcy.
Dla powstania obowiązku podatkowego wobec nabywcy, posiadacza samochodu bez zapłaconej akcyzy, nie mają znaczenia takie okoliczności jak: ewentualny stan świadomości nabywcy co do faktu nieuiszczenia akcyzy na wcześniejszym etapie obrotu; dochowanie należytej staranności w celu ustalenia tej okoliczności przed transakcją czy pokrzywdzenia przez nieuczciwego kontrahenta.
Podatnikiem podatku akcyzowego jest sprzedawca pojazdu niezarejestrowanego na terytorium kraju, od którego nie została odprowadzona akcyza z tytułu sprowadzenia pojazdu z innego kraju UE/ w ramach importu z kraju trzeciego.
Przepisy nie przewidują możliwości, aby w zakresie umów cywilnoprawnych dokonać zmiany podmiotu będącego podatnikiem. W opisanej sprawie organ podatkowy zwróci się z roszczeniem o zapłatę podatku od sprzedawcy.
Kupując samochód od handlarza, warto upewnić się, że akcyza została opłacona, aby uniknąć problemów z rejestracją pojazdu. W przypadku braku kontaktu ze sprzedawcą i zaległej akcyzy, kluczowe jest zgłoszenie sprawy do urzędu celno-skarbowego oraz ewentualne podjęcie kroków prawnych wobec sprzedawcy. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Potrzebujesz pomocy prawnej w rozwiązaniu swojego problemu lub sporządzeniu pisma? Opisz swoją sprawę w formularzu pod artykułem, a nasi prawnicy udzielą Ci fachowego wsparcia.
1. Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym - Dz.U. 2009 nr 3 poz. 11
2. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 20.10.2011 r., sygn. akt III SA/Po 643/11
3. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 02.03.2016 r., sygn. akt I GSK 967/14
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Adam Nowak