Powszechnie stosowanym środkiem egzekucyjnym jest zajęcie rachunku bankowego, co wiąże się z jednoczesną jego blokadą. Z uwagi na fakt, iż większość dłużników posiada rachunki bankowe, to zagadnienie dotyczy szerokiego grona osób. W związku z tym warto przyjrzeć się bliżej kwestii egzekucji oraz blokady rachunku bankowego w świetle przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Na wstępie wskażmy, że do zajęcia rachunku bankowego dochodzi w chwili, gdy organ egzekucyjny prześle do banku zawiadomienie o zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego z rachunku bankowego. Zajęcie następuje do wysokości egzekwowanej należności pieniężnej oraz dodatkowo obejmuje odsetki z tytułu niezapłacenia w terminie dochodzonej wierzytelności oraz koszty egzekucyjne.
Jednocześnie dochodzi do blokady rachunku bankowego, ponieważ jak czytamy w art. 80 § 1 ustawy – organ egzekucyjny wzywa bank, aby bez zgody organu egzekucyjnego nie dokonywał wypłat z rachunku bankowego do wysokości zajętej wierzytelności. Dodatkowo w myśl tego przepisu bank musi niezwłocznie:
Jak zatem widać z przedstawionych przepisów, do zajęcia rachunku bankowego dochodzi w chwili doręczenia bankowi zawiadomienia o zajęciu. W konsekwencji momentu zajęcia rachunku bankowego nie wyznacza chwila, kiedy to zobowiązany dłużnik dowiedział się o blokadzie jego rachunku bankowego.
WAŻNE!
W myśl przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji blokada i zajęcie rachunku bankowego następuje w momencie doręczenia bankowi dłużnika zawiadomienia.
Pojawia się pytanie, skąd organ egzekucyjny może mieć wiedzę na temat rachunków bankowych dłużnika. Otóż zgodnie z art. 36 § 1 analizowanej ustawy organ ma prawo do zwrócenia się do banków z żądaniem podania informacji dotyczących prowadzenia w danym banku rachunku dla zobowiązanego.
Trzeba jednak podkreślić, że wystąpienie z ww. żądaniem nie jest elementem obligatoryjnym przed zajęciem egzekucyjnym. To oznacza, że organ może skutecznie dokonać zajęcia i blokady rachunku bankowego również w sytuacji, gdy nie wystąpi z żądaniem określonym w art. 36 ustawy.
Nie ma żadnych przeciwwskazań ani też ograniczeń, aby dana osoba posiadała kilka rachunków bankowych w jednym banku. Organ egzekucyjny może nie posiadać wiedzy odnośnie każdego takiego rachunku bankowego.
Celem ochrony interesu wierzyciela w analizowanej ustawie obowiązuje art. 80 § 2, który podaje, że zajęcie wierzytelności i blokada rachunku bankowego obejmuje również pieniądze:
W konsekwencji, jeżeli dłużnik posiada inne rachunki bankowe lub też dokona wpłaty na posiadany rachunek bankowy, to dokonane zajęcie jest również skuteczne. Co ciekawe, zajęciu podlegają także rachunki bankowe prowadzone wspólnie dla kilku osób w tym dla zobowiązanego. W świetle tak skonstruowanej normy prawnej zobowiązany nie może się chronić przed zajęciem poprzez wskazanie, że rachunek należy również do innych osób. Nie podlegają jedynie blokadzie rachunki bankowe, których posiadacz tylko upoważnił zobowiązanego do dokonywania określonych czynności. Upoważnienia nie można bowiem utożsamiać z posiadaniem rachunku.
WAŻNE!
Zakres zajęcia i blokady rachunków bankowych jest bardzo szeroki. Obejmuje nie tylko rachunki wskazane w zawiadomieniu od organu podatkowego, ale wszystkie posiadane przez dłużnika w danym banku, w tym również te, których współposiadaczem są inne osoby.
Nie ulega wątpliwości, że podstawowym skutkiem zajęcia rachunku bankowego jest blokada tego rachunku. W praktyce oznacza to, że zobowiązany nie może skutecznie dokonywać operacji bankowych w tym zakresie. Wypłata środków może odbywać się jedynie za zgodą organu egzekucyjnego. Od powyższej zasady przewidziano jednak pewne wyjątki. Otóż zakaz wypłat z rachunku bez zgody organu egzekucyjnego nie dotyczy wypłat na:
Przy czym wypłata na wynagrodzenia za pracę może nastąpić po złożeniu bankowi odpisu listy płac lub innego wiarygodnego dowodu, a wypłata alimentów lub renty o charakterze alimentacyjnym – tytułu stwierdzającego obowiązek zobowiązanego do płacenia alimentów lub renty. Bank dokonuje wypłat alimentów lub renty do rąk osoby uprawnionej do tych świadczeń.
W konsekwencji możliwe jest dokonywanie wypłat z zajętego rachunku bankowego, bez zgody organu egzekucyjnego, przy czym zobowiązany ma obowiązek przedstawić bankowi określone dowody w tym zakresie.
WAŻNE!
Zasadniczo dla odblokowania środków pieniężnych znajdujących się na rachunku bankowym konieczne jest uzyskanie zgody organu egzekucyjnego. Bez zgody można dokonywać wypłat tylko w ściśle określonych w ustawie przypadkach.
Końcowo możemy wskazać, że bank ponosi odpowiedzialność porządkową za niewykonywanie lub nienależyte wykonywanie ciążących na nim obowiązków związanych z egzekucją. Zgodnie z art. 168e ustawy w takim przypadku można nałożyć karę pieniężną do wysokości 3800 zł.
W jakich sytuacjach komornik może zająć wynagrodzenie pracownika? Jakie obowiązki ma pracodawca wobec komornika? Czy może wypłacić pensję do ręki pracownika? Masz więcej pytań, opisz problem wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami...
>> więcej informacji o autorze