Mojemu mężowi rok temu zmarła mama. Zostawiła mieszkanie własnościowe. Mąż ma jedną siostrę i dwójkę dzieci z pierwszego małżeństwa. Jesteśmy małżeństwem ponad 5 lat. Mąż i jego siostra do tej pory nie uregulowali sprawy mieszkania. Z mężem mieszkamy cały czas w mieszkaniu po teściowej. Czy mam jakieś prawo do części mieszkania, gdyby (nie daj Boże) nagle mój mąż zmarł?
Jeżeli mąż nie pozostawił i nie ma zamiaru pozostawić testamentu, to w przypadku jego śmierci dojdzie do dziedziczenia ustawowego. Zaznaczam, iż zgodnie z treścią art. 931 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.):
„§ 1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
§ 2. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych”.
Wobec tego, jeżeli mąż nie pozostawi testamentu, dziedziczy Pani wraz z jego dziećmi – każdy w udziale po 1/3 masy spadkowej. Jeżeli mąż w drodze nabycia testamentowego otrzymał mieszkanie, proponuję uregulować to przed jego śmiercią – dla klarowności sytuacji. Oczywiście, po jego śmierci, Pani jako spadkobierczyni też może to zrobić – ale szybciej i łatwiej będzie, gdy mąż nabędzie to mieszkanie. Dlatego najlepszym rozwiązaniem będzie skierowanie sprawy do sądu o nabycie spadku lub udanie się do notariusza, który dokona tej samej czynności, a więc otworzy i ogłosi testament po teściowej.
Zgodnie bowiem z treścią art. 1025 § 1 K.c. „Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia”. Celem tego postępowania jest ustalenie wszystkich spadkobierców, którzy doszli do dziedziczenia (art. 677 § 1 K.p.c.).
Uczestnikami postępowania o stwierdzenie nabycia spadku są bowiem wszystkie osoby, które mogą być uznane za zainteresowane, czyli – jak wskazałam – spadkobiercy ustawowi i, jak Pani widzi, wszystkie wezwane osoby. Wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a więc teściowej – właściwy w takim zakresie jest wydział cywilny.
Do wniosku należy dołączyć testament, skrócony odpis aktu zgonu spadkodawcy, skrócone odpisy aktów urodzenia uczestników postępowania, a w przypadku zawarcia związku małżeńskiego także skrócone odpisy aktów małżeństwa. Łączna opłata od wniosku to 100,00 zł oraz 5,00 zł.
Jak wskazałam, postępowanie może odbyć się także przed notariuszem. Przed notariuszem jednak konieczna jest obecność wszystkich spadkobierców. Postępowanie przed notariuszem jest znacznie szybsze.
Dziedziczenie równych udziałów między małżonkiem a dziećmi po zmarłym mężu
Anna i Jan byli małżeństwem przez wiele lat i mieli dwoje dzieci. Niestety, Jan zmarł nagle, nie pozostawiając testamentu. Zgodnie z przepisami Anna i ich dzieci są spadkobiercami ustawowymi. Każde z nich dziedziczy po 1/3 spadku. W skład masy spadkowej wchodzi dom, samochód i oszczędności na koncie. Dla zapewnienia klarowności sytuacji Anna składa wniosek o stwierdzenie nabycia spadku w sądzie. W efekcie sąd ustala, że Anna i dzieci mają równe udziały w spadku.
Szybsze załatwienie spraw spadkowych u notariusza po śmierci męża
Paweł otrzymał mieszkanie w spadku po swojej matce, ale nie zdążył załatwić formalności związanych z nabyciem tego spadku. Zmarł nagle, nie sporządzając testamentu. Jego żona, Marta, i ich synowie dziedziczą po nim. Wartość mieszkania stanowi największą część majątku, dlatego Marta, chcąc uregulować sprawę, udaje się do notariusza. Wszyscy spadkobiercy (Marta i dzieci) muszą być obecni u notariusza, który sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Procedura przed notariuszem okazuje się szybsza niż w sądzie.
Dziedziczenie majątku przez żonę i wnuki po śmierci spadkobiercy
Krzysztof był wdowcem i miał córkę z poprzedniego małżeństwa. Po jakimś czasie ożenił się z nową partnerką, Ewą. Gdy Krzysztof niespodziewanie zmarł bez testamentu, Ewa i jego córka odziedziczyły majątek po równo, po 1/2. Córka jednak nie dożyła otwarcia spadku, więc jej udział przypadł jej dwóm dzieciom, które dziedziczą po 1/4 majątku. Ewa, jako małżonka, odziedziczyła 1/2, a wnuki Krzysztofa otrzymały po 1/4. Ewa złożyła wniosek o stwierdzenie nabycia spadku w sądzie, dołączając akty urodzenia wnuków i inne wymagane dokumenty.
Artykuł omawia zasady dziedziczenia ustawowego w przypadku braku testamentu oraz procedury związane z nabyciem spadku. Zgodnie z Kodeksem cywilnym w pierwszej kolejności spadek dziedziczą małżonek zmarłego oraz jego dzieci, w równych częściach, z zastrzeżeniem, że udział małżonka nie może być mniejszy niż 1/4 całości spadku. Jeśli dziecko zmarłego nie dożyje otwarcia spadku, jego udział przechodzi na jego zstępnych. Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku można przeprowadzić w sądzie lub u notariusza.
Jeśli nie jesteś pewien, jak uregulować sprawy spadkowe po śmierci bliskiej osoby, skorzystaj z naszych porad prawnych online. Pomożemy Ci zrozumieć przepisy i szybko uporządkować sprawę. Oferujemy profesjonalne wsparcie bez konieczności wychodzenia z domu – doradzamy w sprawach spadkowych, rozwodowych, majątkowych i wielu innych. Przygotowujemy również wszystkie niezbędne pisma i dokumenty. Nie czekaj, już dziś wypełnij formularz kontaktowy umieszczony pod tekstem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Katarzyna Bereda