Czy córka może przejąć najem mieszkania po matce?

• 2024-11-30
• Autor: Katarzyna Bereda

Mieszkałam wraz z córką w mieszkaniu komunalnym, ona od urodzenia. Ja jestem głównym najemcą tego mieszkania, córka jest zameldowana na stałe. Kilka lat temu wyszłam za mąż i zamieszkałam u męża, a córka została w starym mieszkaniu. Ona jest dorosła, pracuje i nie korzysta z żadnej pomocy społecznej. Sama reguluje należności związane z utrzymaniem mieszkania. Po zameldowaniu u męża wystąpiłam pismem do burmistrza miasta o możliwość zmiany głównego najemcy na córkę. Na odpowiedz czekam prawie dwa lata. W międzyczasie mój mąż zmarł. Wkrótce rozpocznie się postępowanie spadkowe i stąd pytanie: jak przepisać na córkę ten najem? Czy ja, mieszkając w mieszkaniu męża, mogę stracić dach nad głową? Czy spadkobiercy mają prawo mnie wymeldować?

Umowa najmu mieszkania komunalnego – wniosek o zmianę głównego najemcy

To, czy córka może zostać głównym najemcą, zależy przede wszystkim od treści umowy najmu, a więc od tego, czy takie uprawnienie zostało tam zawarte, czy może Pani przenieść uprawnienie głównego najemcy na inną osobę, oraz od aktów prawa miejscowego. W tym celu proponuję udać się do urzędu gminy w celu weryfikacji tych możliwości, urzędnik bowiem powinien Pani pomóc w tym zakresie i mając w aktach Państwa umowę najmu, doradzić, jak najlepiej postąpić. Jeżeli przez tak długi czas nie otrzymała Pani odpowiedzi na pismo, to zakładam, iż pismo to po prostu nie dotarło do organu, albowiem w przeciwnym razie na pewno otrzymałaby Pani odpowiedź.

Dlatego proszę ponowić swoją prośbę, ale wcześniej proszę osobiście udać się do odpowiedniego urzędu i porozmawiać o możliwościach zmiany najemcy.

Uprawnienie do korzystania przez 3 miesiące z mieszkania zmarłego małżonka

Idąc dalej, odpowiadając na Pani pytanie w przedmiocie korzystania z lokalu męża, wskazuję, iż zgodnie z art. 923 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): „Małżonek i inne osoby bliskie spadkodawcy, które mieszkały z nim do dnia jego śmierci, są uprawnione do korzystania w ciągu trzech miesięcy od otwarcia spadku z mieszkania i urządzenia domowego w zakresie dotychczasowym. Rozrządzenie spadkodawcy wyłączające lub ograniczające to uprawnienie jest nieważne”.

Jak wskazuje red. Osajda: „W art. 923 K.c. ustawodawca wskazuje na szczególną funkcję, jaką pełni dla każdej osoby fizycznej mieszkanie. W związku z tym małżonkowi i innym osobom bliskim spadkodawcy daje określony czas na znalezienie nowego miejsca aktywności życiowej. Osobom tym przysługuje uprawnienie do dalszego korzystania z mieszkania i przedmiotów urządzenia domowego w zakresie dotychczasowym w ciągu 3 miesięcy od otwarcia spadku, jeżeli stale zamieszkiwały ze spadkodawcą w chwili jego śmierci. Uprawnienie to powstaje z mocy samego prawa w chwili otwarcia spadku i ma charakter obligacyjny. Może też przysługiwać wspólnie kilku osobom. Pozostaje ono bez wpływu na uprawnienia dalej idące, a wynikające np. z umowy najmu lokalu mieszkalnego lub ze spółdzielczego prawa do lokalu”.

Postępowanie spadkowe

Dlatego też, na podstawie powyższych przepisów, może Pani korzystać ze wspólnie zajmowanego mieszkania bez skrępowania przez 3 miesiące od otwarcia spadku, a więc od śmierci męża. W dalszej części obowiązani Państwo będą do przeprowadzenia postępowania spadkowego po mężu i działu spadku z jego spadkobiercami. Nikt więc nie może Pani wyrzucić z mieszkania, albowiem posiada Pani swój udział w masie spadkowej, konieczne jednak będzie przeprowadzenie postępowania spadkowego po zmarłym i ewentualny dział spadku, a więc stosownie do Pani woli – jeżeli chce Pani zostać w lokalu i zatrzymać go dla siebie – spłacenie dalszych spadkobierców po mężu.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93