Pożyczka bez umowy, jak odzyskać pieniądze od znajomego?

• 2025-05-11
• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion

Pod koniec 2021 r. pożyczyłem znajomemu 10 000 zł (przekazane przelewem), pieniądze miał zwrócić po tygodniu. Niestety nie wydarzyło się to do tej pory. Wielokrotnie mnie zwodził, kilka razy sam zaproponował termin spłaty, którego nie dotrzymał, dwukrotnie wysłał mi również potwierdzenie przelewów, które nigdy do mnie nie dotarły. Próbowałem się z nim wielokrotnie dogadać, ostatnio sam zaproponował, że najpierw spłaci część, tj. 5000 zł, ale twierdzi, że mój bank odrzucił przelew. Skontaktowałem się z moim bankiem i ten zaprzeczył. Niestety do tej pory nie udało mi się odzyskać ani złotówki z pożyczonej kwoty. Wszystkie ustalenia odbywały się poprzez SMS-y (mam do nich dostęp), potwierdzenia przelewów wysyłał mailowo i również je posiadam. Czy w związku z powyższym, jeśli nie mieliśmy spisanej żadnej umowy (tylko SMS-y i potwierdzenie przelewu bankowego do niego), istnieje szansa, żeby prawnie próbować wyegzekwować spłatę zadłużenia?

Odzyskanie pieniędzy od znajomego

Aby móc wyegzekwować zwrot pożyczki, musi Pan skierować sprawę do sądu, ale powiem szczerze, że brak pisemnej umowy pożyczki będzie problemem.

„Na podstawie art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.) »przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości«. W dniu 08.09.2016 r. weszła w życie zmiana art. 720 § 2 K.c. wprowadzona przez art. 1 pkt 13 ustawy z 10.07.2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1311 ze zm.). Przewiduje ona, że umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.

Zmiana ta oznacza zliberalizowanie wymogu formy dla umowy pożyczki. Formę pisemną zastępuje się wymogiem formy dokumentowej, a ponadto ogranicza się obowiązek jej zachowania do sytuacji, gdy pożyczka przenosi 1000 zł. Zniesienie wymogu formy pisemnej ad probationem powoduje, że nie znajdą już obecnie zastosowania ograniczenia dowodowe wynikające z art. 74 § 1 i 2 K.c. Fakt zawarcia takiej umowy i jej treść będą mogły być dowodzone w postępowaniu cywilnym przy wykorzystaniu wszystkich dostępnych środków dowodowych (w tym także zeznań świadków i stron). Zmiana art. 720 § 2 K.c. jest związana z wprowadzeniem do Kodeksu cywilnego nowej formy dokumentowej, a zwłaszcza nowych art. 77² K.c. i art. 77³ K.c. Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią, w szczególności np. e-mail (wysłany bez bezpiecznego podpisu elektronicznego), faks, SMS lub [...], wiadomość wysłana za pomocą komunikatora internetowego, nagranie audio, video lub inne” (zob. wyr. SR w Kaliszu z 14.06.2017 r., sygn. akt I C 1186/17).

Proszę wysłać przedsądowe wezwanie do zapłaty, a potem skierować sprawę do sądu. Po uzyskaniu wyroku i klauzuli wykonalności może Pan skierować sprawę do komornika.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 14 czerwca 2017 r., sygn. akt I C 1186/17