Zawieszenie działalności w dobie kryzysu gospodarczego

• Autor: Marcin Sądej

Trwający kryzys gospodarczy może skłonić część przedsiębiorców do podjęcia decyzji o zawieszeniu działalności gospodarczej. Tego rodzaju działanie może pomóc przeczekać trudny okres ekonomiczny. W naszym dzisiejszym artykule zastanowimy się, jak kwestia zawieszenia działalności gospodarczej wpływa na bieżące przepływy finansowe podatników podatku PIT.

Zawieszenie działalności gospodarczej

Kwestie związane z zawieszeniem działalności gospodarczej reguluje ustawa – Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z jej art. 22 przedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na dowolny czas. Przepisy wskazują bowiem, że można zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni.

Zawieszenie działalności gospodarczej odbywa się poprzez formularz CEIDG. Zarówno zawieszenie działalności, jak i jej wznowienie następują na wniosek przedsiębiorcy. Natomiast okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej i trwa do dnia wskazanego w tym wniosku albo we wniosku o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej.

Wpływ zawieszenia działalności gospodarczej na bieżące przepływy finansowe

Decyzja o zawieszeniu działalności gospodarczej może zostać podjęta nawet z dnia na dzień. W związku z tym pojawia się pytanie o istniejące wierzytelności czy też zobowiązania przedsiębiorcy. W tym zakresie wskażmy, że chociaż zasadniczo w okresie zawieszenia nie jest dopuszczalne wykonywanie działalności gospodarczej i osiąganie bieżących przychodów z działalności, to jednak ustawa dopuszcza wyjątki.

W art. 25 ust. 2 Prawa przedsiębiorców określono zakres czynności, które podatnik może wykonywać i które mogą go dotyczyć, pomimo zawieszenia działalności gospodarczej. W przepisie tym czytamy, że w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:

1. może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów;
2. może przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3. może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
4. ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
5. wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
6. może osiągać przychody finansowe także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
7. może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą;
8. może powołać albo odwołać zarządcę sukcesyjnego.

Jak widać z przedstawionej regulacji, katalog dopuszczalnych czynności jest dość obszerny. Warto podkreślić, że pomimo zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca może uzyskiwać przychody z tytułu stosunków prawnych powstałych przed okresem zawieszenia. W konsekwencji podatnik może w okresie zawieszenia otrzymać wynagrodzenie z tytułu czynności wykonanych poprzednio.

Ponadto w przepisie wskazano, że w okresie zawieszenia dopuszczalne jest zbywanie środków trwałych oraz wyposażenia. W konsekwencji, jeżeli w czasie trwania zawieszenia działalności przedsiębiorca otrzyma korzystną ofertę sprzedaży składnika majątku firmowego, nie musi w tym zakresie odwieszać działalności gospodarczej.

Podkreślenia wymaga, że dozwolone jest dokonywanie sprzedaży środków trwałych oraz wyposażenia, ale nie towarów handlowych. Sprzedaż towarów jest bowiem typową działalnością handlową, stanowiącą rodzaj działalności gospodarczej.

Wskazane przykładowo przychody stanowią dla podatnika przychód z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT. Zawieszenie działalności nie powoduje zmiany kwalifikacji przychodu. W konsekwencji, w zakresie ustalenia momentu uzyskania przychodu należy mieć na uwadze reguły ogólne wskazujące, że przychodem są kwoty należne choćby nie zostały faktycznie otrzymane.

Wyjątek obejmuje jedynie zaliczki na podatek, ponieważ zgodnie z art. 44 ust. 10 ustawy PIT podatnik osiągający dochody z działalności, który na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej zawiesił jej wykonywanie, jest zwolniony, w zakresie tej działalności, z obowiązków płacenia zaliczek na podatek dochodowy. W rezultacie od uzyskanego przychodu (np. z tytułu odpłatnego zbycia środka trwałego) z działalności gospodarczej podatnik nie ma obowiązku opłacania miesięcznych zaliczek na podatek, jednakże ma obowiązek wykazać przychód w rocznej deklaracji podatkowej i odprowadzić z tego tytułu podatek w terminie ustawowym (np. w przypadku podatku liniowego PIT-36L w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym).

Mając powyższe na uwadze, możemy wskazać, że zawieszenie działalności gospodarczej może być jednym ze sposobów na poradzenie sobie z trudnościami finansowymi występującymi w działalności gospodarczej. Co ważne, przedsiębiorca nie jest w takim przypadku pozbawiony całkowitej możliwości osiągania przychodów. Powstałe w czasie zawieszenia przychody podlegają jednak rozliczeniu w zeznaniu rocznym.