Ulga IP BOX

• Autor: Marcin Sądej

Jednym z bardzo ciekawych rozwiązać, które miało za zadanie pobudzenie gospodarki, jest przyjęta na początku 2019 r. ulga IP BOX. Ta potoczna nazwa odnosi się do określonej preferencji podatkowej w zakresie określonego rodzaju działalności. Tym, którzy jedynie słyszeli o uldze IP BOX, warto przedstawić jej podstawowe założenia oraz mechanizm działania. Może bowiem okazać się, że któryś z naszych czytelników spełnia kryteria do skorzystania z ulgi IP BOX.

IP BOX – czym jest i kogo obowiązuje?

Regulacje dotyczące ulgi IP BOX znalazły się zarówno w ustawie PIT, jak i ustawie CIT. Z uwagi na praktycznie identyczną treść tych przepisów w obu ustawach w dalszej części będziemy odwoływać się do zapisów ustawy PIT.

Na wstępie należy jednak wskazać, że to, co potocznie nazywamy ulgą IP BOX, w rzeczywistości nie jest ulgą podatkową w ścisłym tego słowa znaczeniu. Spełnienie warunków określonych w przepisach regulujących IP BOX pozwala na skorzystanie z preferencyjnej – obniżonej – stawki podatkowej.

Jak bowiem czytamy w art. 30ca ust. 1 ustawy PIT – podatek od osiągniętego przez podatnika w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wynosi 5% podstawy opodatkowania.

Powyższy przepis określa nam zatem, że z preferencyjnej stawki podatku może korzystać podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą. Ponadto w ramach tej działalności gospodarczej podatnik musi osiągać dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.

Jaki rodzaj działalności uprawnia do ulgi IP BOX?

W dalszej kolejności należy wskazać, że nie każdy wypracowany przez przedsiębiorcę dochód będzie uprawniał do ulgi IP BOX. Musi to być bowiem dochód wynikający z prowadzenia działalności w zakresie kwalifikowanych praw własności intelektualnej.

Katalog kwalifikowanych praw własności intelektualnej został wymieniony w art. 30ca ust. 2 ustawy PIT, gdzie wskazano, że są to:

1. patent,
2. prawo ochronne na wzór użytkowy,
3. prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
4. prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
5. dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
6. prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,
7. wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin,
8. autorskie prawo do programu komputerowego
   – podlegające ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska, których przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.

Zatem podatnik musi prowadzić działalność określonego rodzaju, aby zostały spełnione warunki określone w przepisach i uprawniające do preferencyjnej stawki podatku. Kwalifikowane prawo własności intelektualnej, które korzysta z ulgi IP BOX, musi spełniać trzy łączne warunki:

1. zostało wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej;
2. należy do jednej z kategorii wymienionych w katalogu art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT;
3. podlega ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.

Co istotne, kluczowe jest tutaj prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej, w której co do zasady wykorzystuje się dostępną wiedzę z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej, a także wiedzę i umiejętności do tworzenia nowych lub ulepszania istniejących produktów (usług) oraz procesów i technologii produkcji. Istotne jest również, aby taka działalność miała charakter twórczy. Należy przez to rozumieć aktywność, która nastawiona jest na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym, które nie mają odtwórczego charakteru.

Kto może skorzystać z ulgi IP BOX?

Jak już zdążyliśmy wskazać, z ulgi IP BOX mogą korzystać podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, którzy osiągają dochody z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.

Co istotne, ustawy podatkowe zawierają dokładne określenie, kiedy mamy do czynienia z tego rodzaju prawem własności. Jak bowiem podaje art. 30ca ust. 7 ustawy PIT – dochodem z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej jest dochód, który został osiągnięty:

1. z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
2. ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
3. z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi;
4. z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.

Prowadzenie odpowiedniej ewidencji na potrzeby IP BOX

Podatnicy, którzy chcą skorzystać z ulgi IP BOX, muszą być świadomi, że art. 30cb ustawy PIT wymaga od nich prowadzenia osobnej ewidencji w tym zakresie. Zgodnie z przedstawionymi tam zasadami, owa odrębna ewidencja musi zawierać wyodrębnienie kosztów oraz przychodów osiąganych z tytułu praw własności intelektualnej.

Co jednak bardzo istotne, wyklucza możliwość skorzystania z ulgi IP BOX sytuacja, gdy podatnik tę odrębną ewidencję zakłada i uzupełnia dopiero na koniec roku. Trzeba pamiętać, że ewidencja musi być prowadzona na bieżąco, na co też wskazuje treść interpretacji Dyrektora KIS z dnia 18.10.2019r., nr 0115-KDIT2-1.4011.312.2019.2.KK, w której czytamy, że rzetelne dokumentowanie wszystkich operacji finansowych dotyczących IP BOX nie może bowiem polegać na zaewidencjonowaniu i wyodrębnieniu ich na koniec okresu rozliczeniowego. Stworzenie w przyszłości odrębnej ewidencji tylko po to, aby wypełnić obowiązek wynikający z powołanego przepisu, nawet w sytuacji kiedy na jej podstawie możliwe będzie prawidłowe określenie podstawy opodatkowania stawką 5%, przekreśla uprawnienie do zastosowania preferencyjnej stawki opodatkowania uzyskiwanych dochodów.

Z naszych dzisiejszych rozważań warto zapamiętać, że ulga IP BOX jest rodzajem preferencyjnego opodatkowania, gdzie przy założeniu spełnienia warunków ustawowych podatnik prowadzący działalność gospodarczą może skorzystać ze stawki 5%. Co jednak istotne, tego rodzaju obniżona stawka nie ma zastosowania do każdego rodzaju dochodu osiągniętego przez przedsiębiorcę lecz jedynie do dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.