Konsultacje społeczne w sprawie nowelizacji Polskiego Ładu

• Publikacja: 2022-05-20
• Marcin Sądej

Pod wpływem opinii publicznej, negatywnie wypowiadającej się na temat niektórych rozwiązań przyjętych w ramach Polskiego Ładu, ustawodawca zdecydował o wprowadzeniu zmian korygujących. Na dzień pisania tego artykułu korekta Polskiego Ładu jest na etapie konsultacji społecznych i przyjrzymy się konkretnym rozwiązaniom.

Zmiany korygujące Polski Ład

Na chwilę obecną mamy do czynienia z projektem ustawy zmieniającej Polski Ład, który cały czas jest w toku ścieżki legislacyjnej. Nie są to zatem przepisy powszechnie obowiązujące, jednakże możemy przyjrzeć się, jakie nowe regulacje proponuje ustawodawca.

Po pierwsze możemy wskazać na obniżenie najniższej stawki podatkowej w przypadku skali podatkowej. Obecnie stawka podatku wynosi 17%, a będzie wynosić 12%. Dodatkowo nie ulegnie zmianie kwota wolna od podatku, która nadal wynosić będzie 30 000 zł. To zatem oznacza, że nowa kwota zmniejszająca podatek to 3600 zł. Spowoduje to też zmianę kwoty zmniejszającej miesięczne zaliczki na podatek. Po wprowadzeniu zmian kwota ta wynosić będzie 300 zł (1/12 x 3600 zł).

Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu do projektu ustawy, obniżenie stawki podatkowej ma na celu zrekompensowanie podatnikom braku ulgi dla klasy średniej, która zostanie zlikwidowana. Owa ulga dla klasy średniej od początku budziła sporo kontrowersji, m.in. z uwagi na bardzo skomplikowany sposób jej wyliczania. Dodatkowo w zakresie tej ulgi nie znajdowali się przykładowo emeryci, osoby uzyskujące przychody z działalności wykonywanej osobiście (np. zleceniobiorcy), czy osoby uzyskujące opodatkowane według skali podatkowej przychody z praw majątkowych. W rezultacie ustawodawca zdecydował o jej usunięciu z przepisów. Dodatkowo warto też wskazać, że projekt ustawy przewiduje regulację, zgodnie z którą jeśli podatek należny za 2022 r. wynikający z zeznania podatkowego będzie wyższy od hipotetycznego podatku należnego za ten rok (obliczonego z uwzględnieniem ulgi dla klasy średniej i dotychczasowej skali podatkowej), urząd skarbowy będzie zwracał podatnikowi kwotę tej różnicy. W konsekwencji tego typu rozwiązanie tylko częściowo uprości rozliczenie podatkowe, ponieważ na etapie składania deklaracji rocznej konieczne będzie obliczenie rzeczywistego podatku rocznego oraz hipotetycznego podatku rocznego.

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych rozwiązań wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu było usunięcie z przepisów możliwości odliczenia od podatku zapłaconej składki zdrowotnej. Przepisy korygujące przywracają częściowo możliwość odliczenia opłaconej składki zdrowotnej. Ma to dotyczyć podatników prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą opłacających podatek w formie liniowej, ryczałtem ewidencjonowanym lub kartą podatkową.

Przedsiębiorcy opłacający podatek liniowy będą ją odliczać od dochodu lub zaliczać do kosztów uzyskania przychodów. Przy czym jej wysokość będzie limitowana. W 2022 r. podatnicy ci będą mogli odliczyć od dochodu lub zaliczyć do kosztów podatkowych składkę zdrowotną w łącznej wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 8700 zł. Natomiast podatnicy, którzy jako formę opodatkowania wybrali ryczałt ewidencjonowany, składkę zdrowotną mają odliczać od przychodów. Ich przychody będą mogły być pomniejszone o 50% zapłaconej składki zdrowotnej.

Jeśli chodzi natomiast o podatników będących na karcie podatkowej, to podatek będą pomniejszać o 19% zapłaconej składki zdrowotnej. Przypomnijmy, że karta podatkowa nadal obowiązuje na zasadzie praw nabytych w poprzednich latach i w 2022 roku nie ma możliwości wyboru tej formy opodatkowania.

Kolejne wątpliwe rozwiązanie legislacyjne to likwidacja możliwości rozliczania jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Polski Ład usunął tę możliwość z ustawy PIT. W zamian zaproponowano rozwiązanie, zgodnie z którym osoby samotnie wychowujące dzieci mogły odliczyć od kwoty podatku stałą kwotę 1500 zł. Również i z tych rozwiązań ustawodawca postanowił się wycofać. Ulga polegająca na odliczeniu od podatku kwoty 1500 zł ma zostać zlikwidowana i równocześnie przywrócona zostanie preferencja w postaci rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca (gdzie podatek w podwójnej wysokości oblicza się od połowy dochodu podatnika).

Projekt ustawy przewiduje jednak pewne modyfikacje. Wspólne rozliczenie nie zostanie przywrócone w identycznym kształcie, jak w poprzedniej wersji ustawy. Chodzi o limit dochodów pełnoletniego i uczącego się dziecka. Dotychczasowa kwota limitu wynosi 3089 zł. Natomiast w zaproponowanej nowej wersji kwota dochodu ma być ograniczona do dwunastokrotności renty socjalnej obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Na chwilę obecną kwota ta wynosi 16 061,28 zł.

Końcowo warto wspomnieć o zmianie w zakresie odliczania kwoty wolnej od podatku w przypadku miesięcznego wynagrodzenia. Otóż pracownik może złożyć informację PIT-2 dotyczącą zaliczek na podatek tylko do jednego pracodawcy. Projektowane zmiany przewidują natomiast możliwość złożenia takiego oświadczenia nie więcej niż trzem płatnikom. W oświadczeniu o stosowanie pomniejszenia podatnik wskazuje, że płatnik jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą:

• 1/12 kwoty zmniejszającej podatek albo
• 1/24 kwoty zmniejszającej podatek, albo
• 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.

Jak zatem widać, kwota zmniejszająca podatek nadal będzie taka sama, jednakże może ona ulec rozdzieleniu pomiędzy kilku pracodawców.

Ponadto w uzasadnieniu do projektu ustawy czytamy, że kolejną zasadniczą zmianą w zakresie uwzględniania przez płatników 1/12 kwoty zmniejszającej podatek jest umożliwienie jej stosowania wszystkim płatnikom po tym, jak otrzymają oni w tej sprawie wniosek (oświadczenie) od podatnika. Zatem kwotę tę będą mogli stosować również zleceniodawcy i pozostali płatnicy wypłacający świadczenia z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 ustawy PIT oraz płatnicy pobierający zaliczki od dochodów z praw majątkowych.

Konsultacje społeczne i aktualny status zmian korygujących

Jak wskazaliśmy na wstępie, na tę chwilę projekt nowelizacji Polskiego Ładu znajduje się na etapie konsultacji społecznych.

W tym zakresie wprowadzane są pewne modyfikacje do projektu ustawy, o czym możemy przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów, gdzie podano, że zostanie wprowadzona możliwość wyboru rozliczenia na skali podatkowej przez tych przedsiębiorców, którzy na początku roku wybrali podatek liniowy lub ryczałt.

Przedsiębiorcy na podatku liniowym będą mogli się na to zdecydować ex post, czyli po zakończeniu roku podatkowego. Natomiast ryczałtowcy po zakończeniu roku lub w trakcie roku podatkowego, do 22 sierpnia 2022 r. W tym drugim przypadku będą płacić PIT na zasadach ogólnych za pół roku podatkowego.

Nowym rozwiązaniem jest też ujednolicenie terminu dla wszystkich rozliczeń rocznych w PIT – do 30 kwietnia. Ponadto przesunięty na 1 stycznia 2023 r. zostanie wybór kwoty wolnej przy zaliczkach u maksymalnie trzech płatników.

Modyfikacji ulegnie ulga na zabytki. Początkowo miała ona zostać usunięta, jednakże zostanie zmieniona w ten sposób, że obejmować będzie wyłącznie remont zabytku po wcześniejszym zatwierdzeniu przez konserwatora zabytków.

Podatnicy, a głównie przedsiębiorcy, którzy zastanawiają się, jak zmiany korygujące Polski Ład wpłyną na rozliczenie podatkowe, muszą poczekać na ostateczną wersję projektu nowelizacji. Dopiero wtedy będzie można podjąć odpowiednie działania optymalizacyjne w zakresie prawa podatkowego.